EVS.NU Edwin's homepage

Niks boven Groningen

IJsselstein - 26 december 2018 - Kerst is de periode van lichtjes in de kou. Ik had bedacht dit jaar de lichtjes op te zoeken in het noorden, de stad Groningen.

Groningen is in grootte de achtste stad van Nederland, daarmee ook de enige grote stad in het noorden van Nederland. De stad stamt uit de vroege middeleeuwen en heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het noorden van Nederland. Niet lang na de middeleeuwen, in 1614, werd de universiteit opgericht. Aanvankelijk had deze enkel een predikantenopleiding, maar in de loop der jaren en eeuwen is het uitgegroeid tot één van de grootste universiteiten van Nederland. De Rijksuniverstiteit en Hanzehogeschool bieden tegenwoordig samen honderdvijfenzeventig verschillende studierichtingen. Het heeft er toe geleid dat Groningen momenteel de jongste stad van Nederland is, met ruim vijftigduizend studenten aan universiteit en hogeschool. In de stad is dat goed merkbaar. De stad is levendig, met een ruim aanbod aan winkels én heel veel horeca. Dat zich onder die vijftigduizend studenten ook veel internationale studenten bevinden, is ook goed merkbaar. Afgelopen dagen ben ik net zo vaak in het Engels als in het Nederlands aangesproken. Net als in andere steden, is veel personeel in de horeca van buitenlandse komaf.

Eeste kerstdag vond ik een mooie dag om de omgeving te bekijken. "Mooi wandelweer", zei het weerbericht, dus ik besloot dat wandelend te doen. Vanuit de stad ben ik eerst richting het Hoornsemeer gelopen, aan de zuidkant van de stad. Tegen het meer ligt een schitterende nieuwbouwwijk, met prachtig uitzicht op water en natuur. Langs het meer ben ik door Eelderwolde richting Paterswolde gelopen, om bij hotel Paterswolde een koffiestop te maken. De koffie smaakte prima, het hotel leek me vooral in de zomerdag mooi liggen. Met deze dagen zag het er erg rustig uit. Vanaf hier vervolgde ik mijn tocht naar Haren, een dorp onder Groningen wat per 1 januari ook onderdeel wordt van de gemeente Groningen. Het dorp ligt schittend in de Groningse natuur, op eerste kerstdag was het er ook vooral rustig. Vanaf het dorp was het nog maar een korte afstand terug naar Groningen. Langs het station liep ik weer terug richting binnenstad, waar het ook op deze dag nog levendig was. Voor me uit huppelden een moeder en dochter de stad in. "Fijne kerst, wel goed eten hè!", riep een zwerver ze toe voor het Groninger museum. Moeders beloofde goed te snoepen, vroljk liep iedereen verder. Ook ik liep de stad in, om 's avonds goed te eten tijdens het kerstdiner.

Old Dutch in Arnhem

IJsselstein - 9 december 2018 - Afgelopen dagen was ik in Arnhem. Ik kwam er voor het Mega Piraten Festijn en overnachtte in hotel Old Dutch.

Arnhem is gelegen in het oosten van Nederland, het is de hoofdstad van Gelderland. Aan de noordzijde liggen de bossen en heuvels van de Veluwe. Aan de zuidzijde is het landschap van de grote rivieren te vinden, waarvan de Rijn dwars door de stad loopt. De binnenstad ligt aan de noordzijde van de Rijn, waarbij het gebied tussen Rijn en station de laatste jaren steeds meer opknapt. In het zuiden van de stad ligt ook het Gelredome. Het is het voetbalstadion van Vitesse, maar staat ook bekend als het grootste theater van Nederland. Regelmatig zijn er grote concerten. Ook ik was er al verschillende malen, o.a. bij Doe Maar. Gisterenavond was er de finale van het Mega Piraten Festijn. Dit is een concert van allerlei Nederlandse artiesten, voornamelijk Nederlandstalig. Door het jaar heen wordt het op verschillende plaatsen in Nederland gehouden in een grote tent, de afsluiting van de tour is traditioneel aan het einde van het jaar in het Gelredome. De meeste artiesten deden één nummer, grotere namen konden er meer doen. Deze grotere namen waren o.a. Dino Martin, Lee Towers, Mooi Wark en, zowel letterlijk als figuurlijk groot, Lange Frans. Het beste voor het laatst bewaren was ook hier weer van toepassing. De één na laatste artiest was Gerard Joling, de afsluiting Snollebollekes. Die laatste bewees ten overvloede dat muziek niet ingewikkeld hoeft te zijn om er een knalfeest van te maken. Met 32.000 mensen van links naar rechts is niet alleen feest, vanaf de tribune was het ook een geweldig gezicht.

Op weg naar Arnhem toe, hoorde ik dat er een protest van gele hesjes gepland stond. Ik heb ze niet gezien, Parijse toestanden zijn gelukkig uitgebleven. Vandaag las ik dat er twaalf mensen op de demonstatie af waren gekomen, die toch nog drie uur door de stad gelopen hebben. Hoewel ik meer voor dan tegen ben, was hun dagbesteding daarmee niet veel anders dan die van mij. Ook ik heb de middag gebruikt om door Arnhem te lopen. In de binnenstad trof ik de landelijke winkelketens en prima eettentjes, aan de rand van de binnenstad meer lokale winkels. Het is een opzet die in veel steden terug te vinden is. Overnachten heb ik gedaan bij hotel Old Dutch. Het is gelegen tegenover het Centraal Station, in een straat met meer hotels. De kamer was klein maar netjes, het ontbijt goed verzorgd. Na het concert genoot ik er nog even na. Sluitingstijd zou middernacht zijn, even voor middernacht werden aankomende gasten al doorgestuurd. Aan de bar zag ik even na middernacht de tap nog lopen, ook ik kreeg nog een tweede glas wijn: "We gaan zo dicht, maar één ronde kan nog." Dat veranderde niet. Terwijl ik mijn laatste slok nam om richting kamer te gaan, zag ik aan de bar nog een fles open getrokken worden. Vanmorgen bij het ontbijt was iedereen weer paraat, dus het zal goed gekomen zijn. Ik heb er heerlijk geslapen. Bij een volgend concert in het grootste theater van Nederland, wordt het waarschijnlijk weer Old Dutch.

Zwarte Piet, wie wil hem niet?

IJsselstein - 19 november 2018 - Zeven jaar geleden is een groep een discussie begonnen over Zwarte Piet. Sindsdien zijn de discussies feller en feller geworden. Wijsheid lijkt soms ver te zoeken.

Het Sinterklaasfeest is een Nederlandse traditie welke ook wordt gevierd in Vlaanderen, de Nederlandse Antillen en Suriname. Het verhaal is kinderijk eenvoudig. Sinterklaas komt ieder jaar uit Spanje naar Nederland en geeft de avond voor zijn verjaardag cadeautjes aan de kinderen. Omdat hij dat niet allemaal alleen kan, heeft hij hulp van Zwarte Pieten. Deze zijn zwart omdat ze de cadeau's niet bij de voordeur afgeven, maar door de schoorsteen naar binnen brengen. Schoorstenen zijn nou eenmaal zwart van roet, dus dat zijn de Pieten ook. De verjaardag van Sinterklaas is 6 december, drie weken daarvoor komt hij aan met de stoomboot. In tussenliggende weken mogen kinderen de schoen bij de schoorsteen zetten, bij voorkeur met wat lekkers voor het paard van Sinterklaas. De Pieten wisselen het lekkers voor het paard dan voor wat lekkers voor het kind, zoals pepernoten of ander snoepgoed wat er deze dagen bijhoort. Volwassenen maken er hun eigen feest van. Ze zetten uiteraard geen schoen, maar trekken lootjes, kopen cadeau's voor elkaar, maken suprises en gedichten. Hiermee is het het enige feest wat in heel Nederland gevierd wordt, ongeacht geloof, ras of regio. Net als in andere landen mensen trots zijn op hun nationale feesten en gebruiken, zijn Nederlanders trots op dit feest. Iedereen heeft goede herinneringen aan dit feest in de kindertijd, vrijwel iedereen maakt er een feestje van op 5 december. Het verbroedert, is onderdeel van de cultuur.

Sinds zeven jaar is de verbroedering minder. Een actiegroep met de allervriendelijkste naam 'Kick Out Zwarte Piet' had bedacht dat Zwarte Piet racistisch is. Het argument is dat Zwarte Piet lijkt op slaven uit een ver verleden. Om deze reden zouden donker gekleurde mensen benadeeld worden. Sindsdien zijn er jaarlijks demonstraties bij de intochten. Mij lijkt het vooral een gebrek aan humor, zelfspot en zelfrespect om op deze wijze naar een figuur als Zwarte Piet te kijken. Daar slachtoffer van zijn omdat voorouders mogelijk enkele eeuwen terug slaven met een vergelijkbaar uiterlijk waren, lijkt niet meer dan een gezochte slachtofferrol. Dat is wellicht comfortabel, maar zeker niet sterk. De kern is echter een andere. Dat is dat het Sinterklaasfeest het enige Nederlandse feest is wat het gehele volk viert. Daarmee is het een bindmiddel in de samenleving. Door hier tegen te ageren, wordt het diepste sentiment in die samenleving geraakt, wat zich uit in buitengewoon felle discussies. Daarmee lijkt het daadwerkelijke doel van de protestacties bereikt, namelijk ontwrichting van een multiculturele samenleving met tolerante inwoners. Politiek leiderschap ontbreekt, alleen een intelligent populist als Geert Wilders voelt dit feilloos aan. Hooligans voelen zich geroepen in te grijpen met methoden die zij gewoon zijn in het stadion. Met zulke vrienden hebben Sint en Piet geen vijanden meer nodig. Politiek links ageert tegen het geweld van de hooligans, politiek rechts draait om de kern heen, het politieke midden is oorverdovend stil. De eerste politicus die durft te benoemen welk probleem hier daadwerkelijk speelt en daar stelling tegen inneemt, heeft mijn stem.

Edwin Evers Band

IJsselstein - 12 november 2018 - Als 21 jaar staat een groot deel van Nederland op met Edwin Evers. Ik doe dat al zo een 23 jaar niet meer, maar was wel bij zijn theatershow.

Edwin Evers is vooral bekend van zijn ochtendshow op Radio 538. Dat doet hij nu zo een achttien jaar, de drie jaar daarvoor maakte hij zijn ochtendshow voor de KRO op Radio 3. Begonnen met zijn ochtendshow is hij bij Hitradio 1224, midden jaren '90. Het was een spin off van Veronica waar hij destijds werkte. Zijn professionele loopbaan bij de radio was begonnen in '91, bij het toenmalige Power FM. Met deze loopbaan is het één van de meest succesvolle radiomakers uit de Nederlandse radiogeschiedenis. Nog nooit maakte iemand zo lang een dagelijkse show op de landelijke radio. Het marktaandeel is nog altijd zeer behoorlijk. Radio 538 is de best beluisterde zender van Nederland én de enige zender waar de ochtendshow het gemiddeld beter doet dan de rest van de dag. Enkel door Edwin Evers, is het bij alle andere landelijke radiozenders andersom. Daar zal dan ook opgelucht gereageerd zijn toen hij bekend maakte einde van het jaar te stoppen. Eind december neemt hij afscheid met een uitzending van zes uur 's morgens tot zes uur 's avonds. Daarna zal hij in ieder geval voorlopig niet op de radio te beluisteren zijn. Vervelen zal hij zich niet, muziek maken doet hij net zo graag als muziek draaien.

Afgelopen vrijdagavond stond Edwin Evers met zijn band in de stadsschouwburg van Nijmegen. De band is een zeer complete popband, met drums, percussie, gitaar, bas, toetsen en blazers. Ferry van Leeuwen en Maxime, beiden niet onbekend, nemen de zang voor hun rekening. Edwin Evers en Tessa Boonkamp zingen ook, maar wisselen dat af met drums. Mooi om te zien bij deze band is de lol in het spelen. Er worden voornamelijk covers gespeeld, van bekende popbands. Afgelopen vrijdag zong Edwin Evers één zelf geschreven nummer, ook niet onverdienstelijk. De link met de radioshow is er ook. De onvermijdelijke stemmen kwamen terug, waarbij Edwin Evers er zo te horen op los improviseerde. De broertjes De Boer hadden in ieder geval ambitie bij NEC, wat het in Nijmegen uiteraard goed doet. Het laatste half uur was "Die verruckte halbe Stunde", ook bekend uit de ochtendshow. Nadat de eerste twee uur wat rustiger waren geweest, met tijd voor verhalen tussendoor, ging het laatste half uur los met feestmuziek. Radar Love was de laatste toegift, uitermate toepasselijk voor een drummende radiodeejay. Daarmee zat de show van ruim twee en een half uur zonder pauze erop. Ik had ervan genoten, muziek maken doet Edwin Evers minimaal zo goed als muziek draaien.

Afval in IJsselstein

IJsselstein - 4 november 2018 - Afgelopen woensdagavond organiseerde de gemeente IJsselstein een informatiebijeenkomst over afval. Alle stoelen waren bezet, het was duidelijk dat het onderwerp leeft.

Er zijn in Nederland drie methoden voor inzameling van gemeentelijk afval: nascheiding, diftar en omgekeerd inzamelen. Bij nascheiding wordt al het afval in één bak aangeboden en na inzameling gescheiden. Diftar is een methode waarbij inwoners van een gemeente voor afval betalen. Hierbij is restafval duurder dan recyclebaar afval, wat moet motiveren om zo veel mogelijk te scheiden. Omgekeerd inzamelen betekent dat recyclebare stromen vaak worden ingezameld, met een hoge service. Restafval wordt minder vaak ingezameld en moet meestal weggebracht worden. Tijdens de informatiebijeenkomst werd uitgelegd dat de gemeente IJsselstein voor de laatste methode heeft gekozen. Verandering van beleid wordt dat PMD in kliko's i.p.v. zakken ingezameld gaat worden. Daarmee is een proef gedaan in één wijk. Zowel de inzamelresultaten als de tevredenheid van de inwoners zijn daar toegenomen, wat reden is het in heel IJsselstein toe te gaan passen. Daarnaast gaat de frequentie van ophalen van restafval omlaag. Voor woningen op een perceel van minder van 130 m2, geldt tevens dat restafval naar ondergrondse containers gebracht moet gaan worden. Woningen op een groter perceel behouden de kliko, maar deze gaat maar eens per vier weken geledigd worden. Tijdens de presentatie werd mij duidelijk dat er goed over nagedacht is, met een goede mix tussen milieudoelstellingen, tevredenheid van inwoners en efficiëncy. Het enige wat me niet duidelijk werd, is de logicia in het inzamelen van restafval. Waarom hoeven inwoners met een groot huis niet naar een ondergrondse container te lopen, terwijl anderen dat wel moeten?

De informatiebijeenkomst was georganiseerd in de Ontmoetingskerk in IJsselstein. Binnen leek het meer een zalencentrum dan een kerk, maar dat maakte het wel geschikt voor deze bijeenkomst. De wethouder begon met een introductie, daarna nam een beleidsambtenaar het woord over. Hierbij stelden de heren zich pas voor nadat gevraagd was wie ze waren. Ze leken enigszins verbaasd waren dat ze niet bekend waren, wat op mij komisch over kwam. Van de toehoorders deden de meeste aanwezigen ook niet meer dan toehoren, een enkeling liet zich horen. Zo was er de onvermijdelijke kriticus die overal commentaar op had, tot hij de resultaten van een enquete zag. Het commentaar beperkte zich daarna tot het uiten van verbazing. Eén dame gaf eerlijk toe nooit afval te scheiden en kwam met verhalen waarom afvalscheiding niet zou werken. Erg grappig was dat de beleidsambtenaar haar woorden continue verdraaide, waardoor het ondersteuning van zijn verhaal leek. Op een ander moment begreep de ambtenaar een vraag niet, waarna deze uit het publiek beantwoord werd. Dit waren incidenten in zijn optreden. Ondanks dat hij zittend presenteerde vanachter zijn laptop, was het verhaal inhoudelijk goed. Implementatie van het beleid zal zo een twee jaar duren. Ik ben benieuwd of het afval in IJsselstein over twee jaar daadwerkelijk meer gerecycled wordt, het zou een mooi resultaat zijn.

Ziekenhuizen falliet

IJsselstein - 28 oktober 2018 - Het is een unicum in Nederland, maar toch gebeurde het afgelopen week: ziekenhuizen gingen falliet. Zin en onzin kwam in de media.

Op 9 oktober werd de jaarrekening gepresenteerd van de MC IJsselmeerziekhuizen, samen met het MC Slotervaart in Amsterdam onderdeel van de MC Groep. Een verlies van een miljoen euro werd gerapporteerd, met daarbij het volste vertrouwen dat het goed komt in de toekomst. Twee weken later bleek het niet goed te komen. De MC Groep vroeg surseance van betaling aan en een dag later waren de ziekenhuizen falliet. Inmiddels zijn de ziekenhuizen ontruimd, het personeel ontslagen en de patiënten overgeplaatst naar andere ziekenhuizen. De belangrijkste oorzaak lijkt het personeelstekort in de zorg. Door de aantrekkende economie, moet de zorg op de arbeidsmarkt concurreren met bedrijven die aantrekkelijker werk aanbieden. Personeelstekorten lopen daardoor op, waardoor productie niet gehaald wordt. Dit leidt tot afnemende inkomsten, terwijl vaste kosten in stand blijven. Het is een probleem waar veel ziekenhuizen momenteel last van hebben. Bij de MC Groep lijkt gekozen voor inhuur van duur personeel om toch productie te draaien, terwijl daarmee kosten voor ingrepen duurder werden dan de opbrengsten. Net als in ieder ander bedrijf, gaat dat op termijn niet goed. Fallissement was onontkoombaar.

Vorig jaar was ik in het Boven IJ Ziekenhuis. Men wist me daar te vertellen dat ik op dat moment in één van de elf Amsterdamse ziekenhuizen was. Dat is natuurlijk veel te veel voor een stad met de omvang van Amsterdam, dus heel vreemd is het niet dat in deze regio ziekenhuizen ophouden te bestaan. Behalve een personeelstekort, was er in deze regio dus ook een capaciteitsoverschot. In deze werkelijkheid is het niet vreemd dat één of meerdere ziekenhuizen moeten sluiten. In de media en de politiek ontbrak afgelopen week deze nuance. Femke Halsema liet zich al snel zien in het Slotervaart. Ze vond het allemaal vreselijk en kwam melden dat de zorgverzekeraars nu aan de slag moesten. Wat deze mening van een niet betrokken bestuurder toevoegde, bleef geheel onduidelijk. Zorgverzekeraars zijn de belangrijkste debiteuren voor ziekenhuzen, maar geen eigenaar, geen aandeelhouder en niet bestuurlijk verantwoordelijk. Volgens de SP ligt het allemaal aan de marktwerking. Het verband tussen marktwerking en personeelstekorten werd niet geduid, morgen organiseert de SP protest. De partij is tegen, zoals altijd. In de media werd veelvuldig gemeld dat de overheid wel banken redt, maar geen ziekenhuizen. De journalisten die dat opschreven, zijn allemaal de DSB Bank vergeten. Wat de DSB Bank binnen het bankwezen was, was de MC Groep binnen de zorg. Het waren ziekenhuizen met tevreden klanten, maar de bedrijfsvoering was niet op orde. Voor de klanten van DSB was het vervelend dat de bank falliet ging, voor de patiënten van de MC groep is het misschien nog vervelender. Zoals de DSB echter niet essentieel was voor het betalingsverkeer, was de MC Groep dat niet voor de zorg in Nederland. Er blijven voldoende ziekenhuizen over die kwalitatief goede zorg kunnen leveren. Blij met het (zorg)personeel van de MC Groep, dat zullen die ziekenhuizen zeker zijn. Verder is het niets anders dan ieder ander fallissement in iedere andere markt.

Sittard - Maastricht

IJsselstein - 21 oktober 2018 - Een kleine drie jaar geleden liep ik de eerste etappe van het Pieterpad, van Pieterburen naar Winssum. Afgelopen week heb ik de laatste twee etappes gelopen, naar het eindpunt op de Sint Pietersberg in Maastricht.

Dinsdag stond de etappe van Sittard naar Strabeek op het programma, van dat laatste heb ik station Houthem gemaakt. Dat ligt tegen elkaar aan, aan de noordwestzijde van Valkenburg. 's Morgens nam ik de trein uit Valkenburg, waar ik mijn hotel had. Na een overstap in Maastricht kwam ik in Sittard aan. Saillant detail was dat zowel in Valkenburg als in Maastricht de trein net weg reed terwijl ik aan kwam lopen, wat me 's middags in Houthem nog een keer zou gebeuren. Het maakte niet uit. Het was mooi weer en ik had geen enkele haast. Vanaf statiomn Sittard ging de route eerst door de stad, waar het met opviel dat ondanks het mooie weer de bladeren wel massaal van de bomen vielen. Eén vrouw was aan het opruimen: "Kom je helpen?" vroeg ze. Ik had wat anders te doen, namelijk het Pieterpad voltooien. Via Puth liep in naar Spaubeek, waar ik de lunch gepland had. Daar had de horeca daar niet op gerekend, alles was gesloten. Gelukkig was de Spar wel open en ook deze had een prima lunch in de aanbieding. Het smaakte me goed, op een bankje op het plein voor de Spar. Vanaf Spaubeek ging de route via Genhout naar Houthem, met vlak vor Houthem nog een stevige klim. Snel daarna was ik pp het station, met nog maar één etappe te gaan.

Donderdag liep ik de laatste etappe, van station Houthem naar de Pietersberg in Maastricht. In Valkenburg reed de trein deze keer niet voor me weg, dat zou me de gehele dag niet meer overkomen. Het weer was net zo goed, warm en zonnig, uniek in oktober. Verder was de start van de laatste etappe zoals het einde van de vorige: een stevige klim, deze keer naar het dorp met de toepasselijke naam Berg. Vanaf daar liep ik al snel Maastricht in, om in het centrum een lunch te nemen. Ik deed dit op de fietsknooppunten, zoals ik de meeste etappes gelopen heb. De etappeplaatsen heb ik aangehouden van het Pieterpad, maar de routes vaak aangepast, over het algemeen aan knooppunten van de ANWB. Redenen daarvoor waren dat deze beter aangegeven staan en de routes dan altijd goed te wandelen zijn, zonder wielanden en modderpaden. Vanaf het centrum van Maastricht heb ik wel de markeringen van het Pieterpad aangehouden. Al na enkele straten werd ik er aan herinnerd dat dit geen heel goede bewegwijzering is. Samen met andere wandelaars zocht ik naar het pad wat ik hebben moest, de aanwijzing maakte alleen duidelijk dat ik vanaf de goede weg het kruispunt op kwam. Uiteindelijk vond ik het, waarna ik al snel de Pietersberg op liep. Het eindpunt bleek een uitzichtpunt te zijn, met fenomenaal uitzicht op de ENCI groeve en omgeving. Het was verder geen opvallend punt. Als ik de dag daarvoor geen foto had gezien op internet, was ik er waarschijnlijk langs gelopen. Mijn conclusie was dat Groningers beter begrijpen hoe je een punt markeert, het beginpunt was immers bij een goede kroeg. Die heb ik daarom maar opgezocht bij het station van Maastricht, om de aankomst te vieren met Limburgse vlaai. Deze smaakte er niet minder op, de tocht ik voltooid. Op naar de volgende uitdaging!

CleanMed 2018

IJsselstein - 14 oktober 2018 - Afgelopen woensdag t/m vrijdag was de CleanMed 2018. Het is een jaarlijks congres over duurzaamheid in de zorg, dit keer in het Radboudumc in Nijmegen. Woensdag was voor de formaliteiten, donderdag en vrijdag was ik erbij.

De zorg is in Nederland en Europa, maar ook wereldwijd, één van de grootste bedrijfstakken. Er gebeuren hele mooie dingen om mensen te genezen, maar tegelijkertijd is het één van de grote 'ziekmakende' vervuilers. De uitstoot van CO2, verbruik en verspilling van grondstoffen, het zijn allemaal neveneffecten met een negatieve impact voor mens en milieu. Vele individuen worden beter door het collectief te belasten met vervuiling en verspilling, dat is feitelijk de situatie. Technologische ontwikkeling maakt dit alleen maar zorgwekkender. Door technologische ontwikkeling nemen vraag en productie in de zorg toe, maar daarmee ook de vervuiling en verspilling. Anno 2018 lijkt dat onverantwoord. Om deze ontwikkeling te keren, is er wereldwijd aandacht voor verduurzaming van de zorg. Echt lukken doet dat nog niet, maar ideeën en initiatieven zijn er volop. Over deze problematiek ging de CleanMed, met deelnemers uit de gehele wereld. Omdat het deze keer in Nijmegen was, waren er dit jaar veel deelnemers uit Nederland, Noord Europa en, zoals altijd, de Verenigde Staten.

Inkoopcriteria kunnen verschil maken, dat was één van de belangrijke conclusies. De zorg kent lange supply chains, welke vaak niet transparant zijn. Ziekenhuizen schrijven massaal medicijnen voor en medische hulpmiddelen worden in grote aantallen verbruikt, maar herkomst is vaak onduidelijk. Duidelijk is wel dat er op sociaal vlak en in milieueffect wel het nodige te behalen is. Energie is een ander voorbeeld waarbij inkoopcriteria verschil kunnen maken. Ziekenhuizen gebruiken inmense hoeveelheden energie, vergelijkbaar met het gebruik van hele steden. Inkopen van hernieuwbare energie i.p.v. energie uit fossiele brandstoffen, maakt een behoorlijk verschil. Zelf was ik o.a. bij een sessie van een Deense zorgorganisatie die initiatief nam om tot gezamenlijke criteira te komen, wat mij betreft een mooi initiatief. Ook was ik bij een sessie welke inging op vervuiling van oppervlaktewater met medicijnresten. Hoewel de presentaties daar wel heel erg wetenschappelijk waren, ontstond wel een interessante discussie: is de producent, de voorschrijver, de gebruiker of de waterzuivering verantwoordelijk voor deze problematiek en welke acties kunnen al die partijen in de keten nemen? Het antwoord is natuurlijk dat het enkel oplosbaar is als de gehele keten verantwoordelijkheid neemt, maar zo ver waren nog lang niet alle deelnemers. Het einde op vrijdagmiddag bestond uit een drietal plenaire presentaties. Eén van de presentaties maakte nogmaals duidelijk welke kant de wereld opgaat als we niet snel gaan verduurzamen. Het klonk als een preek voor eigen parochie, maar toch was het goed die feiten nog eens te horen. De laatste presentie was van een CEO van een ziekenhuis uit Californië en ging over leiderschap: "I don't need the federal government to do what is needed!" Het was duidelijk geen aanhanger van klimaatontkenner Trump, maar inspirerend was het zeker. Het weekend dacht ik er nog even over na, genietend van een stevig opwarmende aarde.

Stoppen op het hoogtepunt

IJsselstein - 7 oktober 2018 - Gosteren heeft Alexander Pechtold bekend gemaakt te stoppen als kamerlid, fractievoorziter en partijleider van D66. Stoppen op het hoogtepunt is niet gelukt, was mijn conclusie.

Zomer 2005 verlaatte Thom de Graaf de Haagse politiek en kwam Alexander Pechtold als minister naar Den Haag. Een jaar later nam hij, samen met zijn partijgenoten, ontslag als minister. Het kabinet viel en D66 werd geminimaliseerd tot een partij met drie zetels, waarvan er één voor Alexander Pechtold was. Hij werd fractievoorzitter en ondanks het kleine aantal zetels van D66 ontwikkelde hij zich als snel tot oppositieleider. In 2010 wist hij als lijsttrekker de partij te laten groeien tot tien zetels, in 2012 tot twaalf zetels en in 2017 tot negentien zetels. Niet onbelangrijk daarbij is dat Alexander Pechtold zich altijd heeft uitgesproken tegen het rechts populisme, met stevige aanvaringen met Geert Wilders tot gevolg. Beiden hadden er profijt van, Geert Wilders zal stiekem balen van het vertrek van zijn eeuwige opponent. In de laatste periode, tussen 2012 en 1017, maakte Pechtold furore met de constructieve oppositie waar in het verleden ook voorgangers succesvol mee waren geweest. Door het kabinet te steunen bij plannen die anders niet door het parlement kwamen, wist hij invloed te krijgen welke leidde tot successen voor D66. Na de verkiezingen in 2017 wist hij de zetelwinst om te zetten in regeringsdeelname. De partij vormt momenteel samen met VVD, CDA en ChristenUnie het kabinet.

Hoe sterk Alexander Pechtold was als oppositieleider, zo beperkt lijkt hij geweest in de onderhandelingen over een nieuw kabinet. Ondanks dat D66 onmisbaar was voor iedere realistische coalitie, is in de onderhandelingen veel ingeleverd. Het meest opvallend is het referendum, kroonjuweel van de door D66 gepropageerde bestuurlijke vernieuwing. Ooit is dit door veel inzet van D66 ingevoerd, door het huidige kabinet is het pijlsnel afgeschaft. Het meest pijnlijk was wel dat een D66-minister deze klus mocht klaren. Op medisch ethisch gebied zijn geen afspraken gemaakt, het is "agree to disagree". Dat levert weinig conflicten, maar ook zeker geen resultaten op. Wat overblijft, zijn klimaatafspraken, Het is evident dat deze nodig zijn en Nederland heeft hier akkoorden voor getekend. De consequenties blijven politiek ingewikkeld, maar hier heeft D66 wel punten binnen gehaald. Het straalt niet op de partij af, er staan ook te veel zaken tegenover die andere partijen hebben binnen gehaald. Wat Pechtold nu gaat doen, is niet bekend. De PVV in Gelderland heeft alvast een motie ingediend, om te voorkomen dat Pechtold daar Commissaris van de Koning wordt. De motie heeft het niet gehaald, er waren ook nog geen sollicitaties. Of die er gaat komen, zullen we zien. Eerst is interessant wie Pechtold gaat opvolgen als fractievoorzitter. Met dit regeerakkoord, lijkt het mij zeker geen benijdenswaardige positie. We zullen zien wie die uitdaging aandurft.

Montfort - Sittard

IJsselstein - 23 september 2018 - Het einde komt in zicht, gisteren ben ik van Montfort naar Sittard gelopen. Nog twee etapes, dan ben ik van Pieterburen in het uiterste noorden naar de Pietersberg in het uiterste zuiden van Nederland gewandeld. Daarmee heb ik dezelfde route ook andersom gedaan, met het openbaar vervoer. Dat was gisteren de grootste uitdaging.

Rond half elf was ik in Montfort en begon ik mijn route. Montfort bleek een aardig dorpje, hoewel er zaterdagmorgen nog weinig te beleven was. Alleen bij de lokale supermarkt zag ik al wat drukte. Vanaf daar ging de route door licht glooiend gebied richting Havert in Duitsland. Eindbestemming Sittard ligt op het smalste deel van Nederland, vlakbij België en aan de Duitse grens. De meest logische route ging daardoor een deel door Duitsland. Ik had gehoopt er een Duitse bakker met verse broodjes te treffen, maar trof er enkel een sigarettenautomaat. Die gebruik ik niet, dus ik verliet het dorp zonder wat te kopen. Een half uur later was ik weer aan de grens, waar ik direct Sittard in liep. De weg was er opgebroken, wat het even zoeken maakte. Al snel had ik door dat het centrum alsmaar rechtdoor was, goed te vinden dus. In het centrum van Sittard zaten uiteraard meer dan genoeg lunchgelegenheden. Ik koos voor eetcafé De Buren aan De Markt. Het broodje kip smaakte er uitstekend, terwijl ik op dat moment blij werd dat er in Havert niks was. Ik zat nog geen drie minuten of de regen barstte los, bij een eerdere lunch had ik erin gelopen.

Vanaf De Markt was het nog tien minuutjes lopen naar het station. Daar aangekomen, zag ik het volgende op de lichtborden: "Er rijden geen treinen van/naar Roermond. Er rijden vervangende bussen." Nu is Montfort uit Sittard richting Roermond, dus ik ging op zoek naar de vervangende bussen. Personeel van NS was nergens te bekennen, gelukkig wist de medewerker van AH To Go me te vertellen dat bussen van NS aan de achterijde van het station komen. Daar aangekomen, zag ik inderdaad een haltepaal. Ik besloot daar te wachten, toen ik in mijn ooghoek een trein richting Roermond zag vertrekken. Voor mij was het reden toch nog even het perron op te lopen, waar de trein naar Roermond wel op de borden stond. Ondanks dat ook nog omgroepen werd dat geen treinen van en naar Roermond reden, kwamen er twee aan. Op dat moment was er weer een omroepbericht, nu met de uitleg dat er geen treinen reden tussen Roermond en Weert. Ik stapte de intercity in, welke i.v.m. storing niet vertrok. Een snelle blik op de OV-app leerde me dat ik beter met de stoptrein kon, om in Echt de bus naar Montfort te nemen. Snel stapte ik over. Vijf minuutjes later vertrok de stoptrein, even later stopte deze in Echt. De bus kwam snel daarna en bracht mij terug bij mijn auto in Montfort. Ik was niks later dan gepland, maar de krantenartikelen over communicatie van NS begrijp ik nu een stuk beter.

Swalmen - Montfort

IJsselstein - 16 september 2018 - Het Pieterpad eindigt in het zuidelijkste deel van Limburg, gisteren ben ik Zuid Limburg in gelopen. Het was een mooie etappe van Swalmen naar Montfort.

De vorige etappe eindigde bij het station van Swalmen, logischerwijs begon deze etappe er ook. Het eerste deel ging langs de papierfabriek van Swalmen, wat er wat rommelig uitzag. Later in Roermond liep ik langs een nog veel grotere papierfabriek. Deze was vooral heel groot. Daartusen kwam ik door de plaats Asselt. Ik kon het niet. De naam doet vermoeden dat het bij Overasselt en Nederasselt ligt, maar dat is niet het geval. Het is gemeente Roermond. Het is echitterend gelegen, op heuvels direct aan de Maas. Ter plekke besloot ik dat ik er nog eens terug ga komen, maar deze keer wilde ik mijn etappe vervolgen. Door de uiterwaarden liep de route naar Roermond, waas ik rond twaalf uur was. Het was een mooie tijd voor een lunch in het centrum. Na in Roermond nog wat schitterende woonwijken gepasseerd te hebben stak ik de A73 over bij de zuidelijke in- en uitgang van de tunnel. Vanaf daar ging het door wat eentonig landbouwgebied richting Montfort, wat er wel weer gezellig uitzag. De ijssalon boodt ook heerlijke drank, een half uurtje later ging de bus terug.

In Montfort zag ik een poster met reclame voor de Emté in Montfoort. Dat zal een spelfout geweest zijn. Montfoort ligt in Utrecht, vlakbij Woerden. Montfort ligt onder Roermond, in de gemeente Roerdalen. Andere plaatsen in deze gemeente zijn Posterholt, Herkenbosch, Melick, Sint Odillenberg en Vlodrop. De gemeente is ontstaan door een gemeentelijke herindeling in 2007. Behalve de geografische ligging, is er weinig historisch of cultureel verband tussen de verschillende dorpen. Religieus is er wel samenhang, zoals in vrijwel heel Limburg zijn vrijwel alle dorpen van oorsprong katholiek. Ieder dorp heeft nog steeds zijn eigen kerk, hoewel zoals overal de vraag is hoe lang dat nog voortduurt. De bus terug reed door Sint Odillenberg, waar ook het gemeentehuis staat. Het zag er uit als een modern gebouw, waarschijnlijk gebouwd na de gemeentelijke herindeling. Een half uur daarna was ik weer op station Swalmen. Een lekkere dag wandelen zat erop, binnenkort volgt de volgende etappe vanuit Montfort.

Lili en Howick

IJsselstein - 12 september 2018 - Na een week die in het nieuws las als een spannend boek, mochten Lili en Howick blijven. Wat leren we van dit verhaal?

Lili en Howick zijn twee van oorsprong Armeense kinderen welke op zeer jonge leeftijd met hun moeder naar Nederland gekomen zijn. De moeder heeft asiel aangevraagd, maar dit was afgewezen. Keer op keer heeft ze beroep aangetekend. Ondertusen zijn de kinderen hier opgegroeid, naar school gegaan en daarmee feitelijk Nederlandse kinderen geworden. Zo spreken ze Nederlands, geen Armeens. Ze zijn inmiddels twaalf en dertien jaar oud. Vorig jaar werd duidelijk dat er echt geen kans was op asiel en is de moeder terug gegaan naar Armenië. De kinderen zijn ondergebracht bij een pleeggezin. Na lang soebatten en vele rechtszaken, was vorige week besloten dat ook de kinderen terug moesten. Eind vorige week besloot de staatssecretaris geen uitzondering te maken voor deze kinderen, welk besluit vrijdag nogmaals door een rechter bekrachtigd werd. Zaterdagmiddag zouden ze uitgezet worden, zaterdagmorgen liepen de kinderen weg. Vlak daarna nam de statssecretaris alsnog het besluit dat de kinderen mochten blijven, waarna ze snel weer terecht waren. De kinderen waren blij, Nederland was opgelucht. Wetten en regels zijn belangrijk, maar deze in Nederland opgegroeide kinderen waren te geliefd geworden om enkel de wetten en regels toe te passen.

Oorzaak van dit verhaal is dat asielzoekers in het verleden vrijwel eindeloos konden rekken. Ondertussen werd kinderen onderwijs aangeboden, waardoor gezinnen met kinderen inburgerden. Deze gezinnen met kinderen na tien jaar hoop terug sturen, is geen humaan beleid. Tegelijkertijd begrijpt iedereen dat Nederland vluchtelingen op moet vangen, maar gelukzoekers beter in eigen land kunnen blijven. Om die reden zijn de procedures veranderd. Binnen twee weken is nu duidelijk of een asielaanvraag kans maakt, enkele maanden later is definitief duidelijk of de asielaanvraag gehonoreerd wordt. Gelukzoekers worden terug gestuurd, vluchtelingen worden welkom geheten met een taal- en inburgeringscursus. Hiermee sterft het probleem zoals ontstaan is met Lili en Howick langzaam maar zeker uit. Wat blijft, is dat asielzoekers soms tussen wal en schip vallen. Volgens de regels mogen ze niet blijven, maar toch is het verhaal zo schrijnend dat asiel gewenst is. In de huidige wetgeving is het dan de staatssecretaris die beslist of iemand mag blijven. Deze casus heeft wat mij betreft weer aangetoond dat dit de latste weeffout is in de door Job Cohen ingevoerde wetgeving. Staatssecretarissen zijn poitici en nemen politieke besluiten, met een politiek belang. Dit zijn menselijke beoordelingen welke objectief en onafhankelijk genomen moeten worden, zonder effect op de eerstkomende verkiezingen. Beter zou zijn een aangewezen rechter, ombudsman of andere onafhankelijke beoordelaar aan te wijzen die over de uitzondering kan beslissen. Veel onnodige discussies zouden voorkomen worden als politici deze les gaan leren van Lili en Howick, in de hoop dat deze kinderen nog een aantal jaren zorgeloos kind kunnen zijn.

Open dag theater Pantalone

IJsselstein - 9 september 2018 - Nu de vakantieperiode weer voorbij is, begint ook het theaterseizoen weer. Bij theater Pantalone begint dat de laatste jaren steevast met een open dag. Vandaag was het zo ver, de open dag 2018.

De open dag biedt de gelegenheid om een kijkje achter de schermen van het theater te kijken, maar ook om proeflessen te nemen. Zo was er toneel- en zangles. Achter de schermen was de grime actief, waar vele kinderen zich lieten schmincken. Tussendoor liepen mensen die de speurtocht door het gebouw deden, op jacht naar de hoofdprijs voor die dag. In de foyer was het een gezellige drukte. Er stond een kraam waar mensen informatie konden krijgen over de voorstellingen en activiteiten van het komende seizoen en uiteraard was ook de bar geopend. Er ontstonden geen lange rijen, maar het liep gezellig door. Menige bekende liet zijn gezicht zien of kwam eens horen wat er komend seizoen allemaal op stapel staat, maar ook onbekenden kwamen binnen lopen. "Ik kwam langs fietsen en zag de deur open. Wat leuk wat hier allemaal is, ik kende die helemaal niet!", hoorde ik een man zeggen terwijl hij een kopje koffie nam. Daarnaast is zo een open dag altijd een mooie gelegenheid om bij te praten met de vele vrijwilligers. Dat ging na de open dag nog een paar uur door, tijdens de barbecue voor vrijwilligers die na de open dag georganiseerd was.

Het programma wat voor komend seizoen op de planning staat, is weer behoorlijk gevarieerd. Er komen vier totaal verschillende produkties van Kwibus, twee voor kinderen en twee voor volwassenen. Tributebandjes zijn er ook weer, van o.a. The Stones, Yes, Herman Brood en zoals ieder jaar The Beatles. Andere weekenden zijn er andee optredens, o.a. eigen muziek, cabaret en kindertheater. Hiermee is het weer een programma voor alle leeftijden, vele muzieksmaken en ieders humor. Vandaag speelde Since21 driemaal een half uur in de foyer, als muzikale omlijsting van de open dag. Het is een klassieke rockband met drums, toetsen, bas, gitaar en zang, die covers brengt van bands als Pearl Jam en The Golden Earring. Mocht je dit "ouwe lullen muziek" vinden, is Since21 zeker een aanrader. De muzikanten zijn vier jonge jongens die nog op de middelbare school zitten, de zangeres niets ouder. Ik vroeg de zangeres hoe ze als jongeren op dit genre gekomen zijn. Het antwoord was helder: "Ik weet het niet. De jongens hebben me gevraagd. Zij wilden dit graag spelen en ik vond het eigenlijk wel hele lekkere muziek." Dat was het ook, zeker met haar stem en het enthousiaste spel van de bandleden. Daarmee verzorgden ze een prima opening van het seizoen, met ongetwijfeld nog meer van deze hoogtepunten in het verschiet.

Zomer in Zürich

IJsselstein - 3 september 2018 - Vandaag zijn de laatste scholen weer begonnen, eerder al waren de laatste bouwvakers weer aan de slag. De grote vakanties zitten erop. De laatste week heb ik er ook nog even van genoten, in het Zwitserse Zürich.

Zürich is gelegen in de noordoosten van Zwitserland, aan de Zürich See. Het is de grootste stad van Zwitserland en één van de belangrijke economische motoren van het land. Vrijwel alle grote banken hebben er vestigingen, binnen Europa is het een belangrijk financieel centrum. Het centrum is opgedeeld in twee delen, gescheiden door de rivier de Limmat. Aan de westzijde van de rivier zijn de grote banken, dure winkels en warenhuizen gevestigd. Het heeft een chique uitstraling. De oostzijde is anders. Verder van de rivier is de universtiteit gehuisvest, tussen universiteit en rivier ligt een wijk met smalle straatjes, restaurantjes, authentieke winkels en vooral veel gezelligheid. Voor Zwitsterland bijzonder is dat het ook een buitengewoon progressieve stad is, wat vooral in dit stadsdeel goed zichtbaar is. Verkoop van cannabis is legaal, coffeeshops zijn een normaal onderdeel van het straatbeeld. Dat geldt ook voor nachtclubs. Op straat is het overdag druk, maar 's avonds vol. Dit deel van de stad leeft van zakenlui, studenten, toeristen en andere feestvierders die de sfeer er goed in brengen.

Na gebruik opeten

IJsselstein - 21 augustus 2018 - Ondanks of dankzij de bloedhete zomer is het dit jaar niet echt komkommertijd geworden. Rustig op de weg was het wel, maar het nieuws werd weinig minder deze zomer. Desalniettemin wordt wel een omzetstijging van komkommers verwacht.

Sporters en politici die vakantie vieren, leiden over het algemeen tot flinke afname van het nieuws. Er is altijd wel één politicus die denkt het nieuws te kunnen halen met een rare uitspraak in deze tijd, meestal van het kaliber wat de rest van het jaar het nieuws niet haalt. Dit jaar was het echter een serieuze Minister van Buitenlandse Zaken die oliedomme uitspraken deed. Dan is het opeens toch serieus nieuws. Natuurgeweld deed de rest. De droogte in Nederland en de gevolgen daarvan beheersten uiteraard de krantenkoppen, maar de aarbevingen in Lombok deden de aarde pas echt op de grondvesten schuiven. Er schijnen weinig huizen meer overeind te staan. Daarmee vergeleken, is een geannuleerde vakantievlucht klein leed. Het overkwam de passagiers van Ryann Air massaal, omdat piloten staakten. Met het aantrekken van de economie en het bijbehorende tekort aan arbeidskrachten, is staken ook weer in de mode. Eerder dit jaar waren de buspassagiers al de dupe, binnen de vakbond is er nog steeds discussie over de vraag of het wel resultaat opgeleverd heeft. Bij de politie is niet gestaakt, maar wel actie gevoerd. Zo was er op het dancefestival Decibel minder politie dan anders aanwezig. Het bleek er vele malen relexter dan andere jaren. De actie heeft daarmee nog geen betere arbeidsvoorwaarden opgeleverd, maar wel de discussie op gang gebracht over massale politie-inzet bij evenementen.

Boeren kunnen dit jaar een keer met recht klagen, over de droogte. Met name de gewassen welke gebruikt worden in de veehouderij, zoals maïs en gras, hebben flink te leiden gehad onder de hoge temperaturen en bijbehorende droogte. Goudgeel behoren alleen de korenvelden te zijn, maar de weilanden deden er dit jaar niet voor onder. Voor de teelt van komkommers maakt het weinig uit. Deze worden geteelt in de glastuinbouw, waar hoge temperaturen alleen maar gewenst zijn. De omzet van de frisse groente was in 2017 wat afgenomen, maar het lijkt me sterk dat deze daling voortzet in 2018. Warm weer doet de consumptie van frisse salades en dorstlessende groenten immers toenemen. Daarnaast heeft het nog een aantal andere eigenschappen welke gunstig zijn na zwoele zomeravonden. Het omvat weinig calorieën, maar wel heel veel mineralen. Dit maakt het goed voor de huid, fijn na een dagje zonnen. Het is echter ook goed voor de bloeddruk, ook niet verkeerd na een heet dagje. Daarnaast is het goed voor de spijsvertering, waar ook velen wat ongemakken in ervaren met de vele warme dagen in de afgelopen zomer. Deze effecten zijn er natuurlijk pas na het opeten. Wat de gezondheidseffecten zijn van gebruik voor het opeten, is nog niet bekend.

Reuver - Swalmen

Plasmolen - 4 augustus 2018 - Terwijl de warmte aanhoudt, houd ik het wandelen van het Pieterpad vol. Vandaag liep ik een klein stukje, van Reuver naar Swalmen.

Of het Pieterpad door Reuver komt, weet ik eigenlijk niet eens. De etappe loopt van Venlo naar Swalmen. Twee weken terug was ik van Venlo naar Reuver gelopen, wat ik in de hitte van toen een mooie tocht voor een dag vond. Vandaag heb ik het laatste stukje naar Swalmen gelopen, zodat ik daar de etappe naar Montfort weer op kan pakken. Het landschap tussen Reuver en Swalmen is mooi. Het bestaat uit bossen en landbouwgronden. Met deze temperaturen is het net zuid Europa, met veel geel gras, dorre bomen en gewassen die enkel door veel sproeien overleven. Vakantiegevoel geeft het wel, om er doorheen te lopen. Aangekomen in Swalmen, dacht ik op mijn app te zien dat de snelweg er dwars doorheen liep. Ik vroeg me af waar ik over kon steken. Dat zag ik niet, toen ik bedacht dat ik er bovenop stond. De beroemde tunnels voor Roermond gaan onder Swalmen door. Vervolgens wilde ik lunchen in Swalmen. Slechts een cafe had de deur open, maar daarachter werd me verteld dat het nog gesloten was. De trein terug naar Reuver leek me de oplossing.

Op het station riep een meisje met een fiets me vanaf het perron aan de overkant. Ze vertelde me dat de trein er aan de linker- ipv rechterzijde atopt. Dat was erg aardig van haar. Had ze het niet gezegd, had ik de trein gezien en gemist. Nu stapte ik een vriendelijk praatje en een minuut later in. Vijf minuten later was ik alweer terug in Reuver. Het meisje fietste er vandoor, ik liep richting centrum. Daar ging ik zitten op het terras van restaurant Het goede leven. Ik bestelde ice tea. "We hebben alleen zelf gemaakte", zei de serveerster. Dat bleek ook verse gemaakte, met een geweldige smaak. Ik nam er nog een, plus een omelet en daarna een espresso. Ruim een uur later liep ik weer richting auto. Veel kilometers had ik niet gemaakt, maar de mooie ervaringen waren er niet minder om.

Tussen Nijmegen en Reuver

Plasmolen - 22 juli 2018 - Vrijdagavond was de laatste avond van se vierdaagsefeesten, zaterdag kwam ik bij met een halve etappe Pieterpad.

Nooit was de zomer zo mooi en nooit waren de vierdaagsefeesten zo goed bezocht. Zo een 1,6 miljoen mensen hebben de feesten bezocht, waarbij ik voor zes tel. Alleen dinsdag heb ik over geslagen. Vrijdag wist de serveerster bij De Blonde Pater mij favoriete drankje uit het hoofd, xus het was niet onopgemerkt gebleven. Vanaf het terras liep ik vrijdagavond richting Grote Markt, waar Fragment en Wir sind Spitze die avond speelden. Wir sind Spitze is de meest bekende van de twee, maar wist het plein niet overvol te houden. Dat lukte Fragment wel, met een bizarre mix van pop, rock en Nederlandstalig. Met name het laatste klinkt erg grapoig uit de mond van de Engelse zanger annex drummer. Feest en polonaise was er bij beide bands. Na 'You never walk alone' door Fragment deed Wir sind Spitze nog een laatste set, maar vond ik het tijd om huiswaarts te lopen.

Lopen deed ik de volgende dag ook, van Venlo naar Reuver. Reuver is een dorp tussen Venlo en Roermond, vooral bekend van het Landal park De Lommerbergen. De route van Venlo naar Reuver slingerde weer langs de Maas, evenals de voorgaande etappes. Hoogtepunt van de route was het kasteeldorp Steyl. Ik kon het niet, maar het bleek een schitterend historisch dorp aan de oever van de Maas. In Reuver wilde ik de trein van kwart voor drie terug nemen naar Venlo. Exact op die tijd klonk het volgende uit de speakers: "De trein van kwart voor drie rijdt vandaag niet. U kunt de trein van kwart over drie nemen." Gelukkig ging er om tien voor drie ook een bus, waardoor ik kwart over drie weer terug was in Venlo.

Swolgen - Venlo

Plasmolen - 17 juli 2018 - Terwijl vanuit Nijmegen ruim veertigduizend mensen een rondje Elst liepen, liep ik heerlijk rustig de volgende etappe van het Pieterpad. Deze ging van Swolgen naar Venlo.

Dit deel van het Pieterpad slingert rond de Maas naar beneden. Vanaf Swolgen ging het via Broekhuizenvorst en Broekhuizen richting Lottum, om daar met een veerpont de Maas over te steken. Deze kwam aan in Lomm. Aan de oostzijde van de Maas liep de route vervolgens verder richting Velden, voor mij een mooie plaats om te lunchen. Zoals dat in ieder Limburgs dorp kan, deed ik dat in het café tegenover de kerk. Het smaakte uitstekend en het terras bood goed uitzicht op het levendige kerkplein. Ik kon er perfect nagenieten van het eerste deel van de wandeling, door afwisselend landschap.

Vanaf Velden ging de route verder langs de Maas ricbting Venlo, tot mijn verassing door een gebied met veel glastuinbouw. Het laatste stuk ging door de stad. Eerst passeerde ik een bedrijventerrein, vervolgens mooie uiterwaarden in de stad om via het centrum naar het station te lopen. Daar aangekomen, was het tijd voor een sanitaire pauze. Ik zocht het toilet op het station, een Duits stelletje stond er vragend bij te kijken. Het bleek een toegangsdeur welke open ging met een munt van vijftig cent. Na gewisseld te hebben bij het loket, kon ik de deur openen. Ik concludeerde dat vijftig cent veel gevraagd was voor het gebodene, gelukkig had ik zakdoekjes bij me. Het Duitse stelletje was inmiddels verdwenen. Dat was ik vijf minuten later ook weer, met trein en bus terug richting Swolgen.

Vierlingsbeek - Swolgen

Plasmolen - 10 juli 2018 - Vandaag was de hittegolf een dagje op vakantie. Ik vond het een mooie dag voor de volgende etappe van het Pieterpad, van Vierlingsbeek naar Swolgen.

De etappe begon bij het station van Vierlingsbeek. Vanaf daar liep het eerst door het dorp, wat groter was dan ik dacht. Het plein in het centrum zag er mooi uit, met een indrukwekkende kerk. Vanuit het dorp ging de route langs de Maas richting Maashees en Geijsteren. Even voorbij Maashees vroeg een groepje meiden van Jong Nederland de weg naar 'De Rosmolen'. Ik moest het antwoord schuldig blijven, maar ze hadden mee kunnen lopen. Het bleek even voorbij Geijsteren te zijn.

Het volgende dorp was Oostrum, waar ik rond lunchtijd was. De lokale kroeg bleek alleen drank in het assortiment te hebben, maar gelukkig kon de barkeepster me wel de weg naar het cafetaria vertellen. De patat smaakte er uistekend, de hamburger niet minder. Via Meerlo liep ik daarna naar Swolgen, eindpunt van deze etappe. In de buurt van de kerk verwachtte ik een bushalte, welke er ook was. Een half uurtje later stapte ik in, om in Venray op de trein terug naar Vierlingsbeek te stappen. In de trein bedacht ik dat de hittegolf inderdaad een dagje onderbroken was, maar het toch een heerlijke zomerse dag was geweest. Precies toen ik uitstapte, was dat even anders. De minuut die ik nodig had om mijn auto te bereiken, was voldoende om kletsnat te worden. Het mocht de pret niet meer drukken, ik had weer een heerlijke dag Pieterpad gehad.

Afval in Aarhus

IJsselstein - 20 juni mei 2018 - Vorige week was ik in Aarhus in Denemarken. Ik was er op een conferentie over afval uit ziekenhuizen. Dit zijn in ieder land grote bergen. Wat bleek, is dat het in Europa overal dezelfde bergen zijn.

Plastics zijn het geluk van de twintigste eeuw en het ongeluk van de eenentwintigste eeuw, las ik laatst. Het leek me een treffende uitspraak. Plastic hebben immers in de afgelopen eeuw ontwikkeling van eindeloos veel producten mogelijk gemaakt, welke de mensheid veel voorspoed gebracht hebben. Een deel daarvan betreft producten in ziekenhuizen. Spuiten zijn het meest treffende voorbeeld, maar ook lijnen, toedieningssystemen, pipetten en niet te vergeten verpakkingsmaterialen worden massaal gebruikt in ziekenhuizen. Het brengt ons nog steeds heel veel mogelijkheden tot genezing van mensen die er anders niet geweest waren. Tegelijkertijd is de afvalberg ziekmakend. Om al die producten te kunnen produceren, worden ieder jaar meer grondstoffen aan de aarde onttrokken dan deze aankan. Het afval zelf verdwijnt in Europa massaal in de verbrandingsoven, waar de kostbare grondstoffen na eenmalig gebruik worden vernietigd. Dat de lucht hier niet schoner van wordt, mag geen verassing zijn. De uitdaging van deze eeuw is dus om de voorspoed te behouden, maar de vernietiging van grondstoffen te voorkomen. In theorie kan dat door circulair met grondstoffen om te gaan, de gebruikte producten niet te verbranden maar te recyclen. In praktijk lukt dat maar zeer beperkt. De conferentie ging over de vraag hoe dit veranderd kan worden.

De organisatie was in handen van het Aarhus University Hospital. Deelnemers waren ziekenhuizen en beleidsmakers uit Finland, Noorwegen, Engeland, Nederland en natuurlijk Denemarken zelf. Daarnaast was er een vertegenwoordiger van een afvalverwerker en van een leverancier van verpakkingen. Zelf mocht ik presenteren hoe we dit in Nederland aanpakken, een voorbeeld voor een land als Denemarken. Andere presentaties waren er van een ziekenhuis in Finland, de afvalverwerker, de leverancier van verpakkingen en de organisatie van de conferentie. Die laatste had een kleine benchmark gehouden tussen verschillende ziekenhuizen en landen. Na iedere presentatie was er evaluatie in kleine groepen, vervolgens een plenaire disussie. Deze werkvorm werkte goed. In kleine groepen werd diepte bereikt, door de plenaire discussie kreeg iedereen wel alle denkrichtingen mee. Het meest interessant vond ik de presentatie van de leverancier van verpakkingen. Zij schetste als eerste een beeld van de markt. Duidelijk werd dat enkele wereldwijde distributeurs inkopen bij een zeer groot aantal toeleveranciers en leveren aan heel veel ziekenhuizen. Als leverancier van verpakkingen, vertegenwoordigde zij één van de toeleveranciers. Vervolgens ging ze in op mogelijke verduurzaming van verpakkingen, met de soms tegenstrijdige wensen die dat op kan leveren. Haar advies was te focussen op recycling van verpakkingen, een begrijpelijk advies gezien de beperkte beschikbaarheid van grondstoffen. Voorlopig levert deze strategie echter nog enkel meerkosten op voor de ziekenhuizen, wat de kans op succes uiteraard minimaal wordt. Hoe dit mogelijk veranderd kan worden, waren we in twee dagen niet over uitgepraat. Dat we doelen delen en dezelfde vragen aan distributeurs gaan stellen, was echter al een heel mooi resultaat van twee dagen Aarhus.

Gennep - Vierlingsbeek

IJsselstein - 17 juni mei 2018 - Gisteren was het weer tijd voor een etappe van het Pieterpad. Deze keer ging de route van Gennep naar Vierlingsbeek.

Vanuit Gennep ging het eerst naar Heijen, een klein dorp wat tegen Gennep aan ligt. Na Heijen vervolgde de route door de uiterwaarden van de Maas, naar de pont ter hoogte van Afferden. Hoewel ik vaak in de omgeving ben, had ik dit deel van de uiterwaarden nog nooit gezien. Ter plekke heb ik besloten dat het niet de laatste keer geweest is, het is een erg mooi gebied om te wandelen. Weides en bosschages wisselen elkaar af met zicht op de Maas, waarlangs op diverse plekken recreatiepunten gecreëerd zijn. Na de pont genomen te hebben, ging het eerst naar Vortum-Mullem, een klein dorp in de gemeente Boxmeer. Vanaf daar ging het naar Groeningen, zo mogelijk een nog kleiner dorp in diezelfde gemeente. Vanaf daar was het niet ver meer naar Vierlingsbeek, waar het station mijn eindpunt voor deze dag was.

Aangekomen bij het station, bleek de trein niet te rijden. Bussen verzorgden het vervoer. Ik vroeg aan de chauffeur van een bus of ik mee kon naar Molenhoek, maar het bleek tot Boxmeer te zijn. Vanaf daar reed de trein weer en kon ik deze naar Molenhoek nemen. Mijn plan was om vanaf daar de bus weer naar Plasmolen te nemen, zoals ik daar 's morgens de bus richting Gennep had genomen. Wachtend in Boxmeer, kwam er echter een bus richting Gennep aan. Dat leek sneller en bleek ook zo te zijn. De bus was eerder in Gennep dan de trein uit Boxmeer zou vertrekken. In Gennep stapte ik uit, om te wachten op bus 83 richting Plasmolen. De chauffeuse stapte ook uit, ze vroeg of ik richting Venlo ging. Nadat duidelijk werd dat ik naar Plasmolen moest, vertelde ze dat ik dan weer in dezelfde bus kon stappen. "Wordt jij 83?", vroeg ik. "Nee, dat hoop ik wel te halen, maar zo oud ben ik nog lang niet", antwoordde ze lachend. Net zo lachend stapte ik weer in, om als één van de weinige passagiers gezellig mee terug naar Plasmolen te rijden. Daar stapte ik uit. De chauffeuse reed alleen verder, ik had een mooie wandel- en bustocht achter de rug.

Reizen in Denemerken

Plasmolen - 16 juni mei 2018 - Afgelopen week had ik dinsdag en woensdag een conferentie in Aarhus. Dat is de tweede stad van Denemarken, gelegen op het schiereiland boven Hamburg. Ik besloot met de auto te gaan en maandag de stad te bekijken.

Volgens de navigatie in mijn auto is het van Plasmolen naar Aarhus ruim zes en een half uur rijden. Dat zal lukken zonder opstoppingen en pauzes. Mijn heen- en terugreis duurden beiden acht uur, wat ik zeker niet slecht vond. Heen ben op zondag gereden, via het Ruhrgebied, Osnabruck, Bremen en Hamburg. Uiteraard deden de Duitsers hun naam eer aan. Zoals ze bekend staan om de kuilen op het strand, maken ze van iedere snelweg een "baustelle". De meesten kon ik snel passeren, alleen bij Bremen gaf het meer oponthoud. Met een kleine omweg kon ik de ergste file vermijden. Terug waren het de baustellen voor en na de Elbetunnel bij Hamburg die vertraging veroorzaakte. Voor mij was het opvallend dat de file ook in de tunnel stond, wat eigenlijk geen problemen gaf. In Nederland wordt file in een tunnel ten allen tijde voorkomen, wat tot eindeloze files voor de tunnels leidt. Bij Bremen ben ik op de terugweg rechtsaf geslagen, om via Oldenburg, Assen en Zwolle terug te rijden. Wegwerkzaamheden ben ik in Nederland niet meer tegen gekomen. Wel viel het me na enkele dagen Duitsland en Denemarken op dat alleen in Nederland spitstroken, wisselende maximum snelheden en eindeloos veel matrixborden het wegbeeld bepalen. Al met al was ik blij dat ik de auto genomen had. Een andere bezoeker van de conferentie had het vliegtuig genomen en was zeven en een half uur op reis geweest, met vooral veel wachttijd op vliegvelden. De vrijheid van een eigen auto vind ik dan toch prettiger.

Aarhus had ik zelf voordien nog nooit van gehoord, maar het is een aanrader voor iedereen die van stedentrips houdt. Het is geen hele grote stad. Wel is de stad mooi en vooral gezellig. Mensen zijn open en aanspreekbaar, het voelt veilig en vertrouwd om door de stad te lopen. Maandagmorgen vroeg ik aan de receptioniste van het hotel of zij tips had. Ze nam uitgebreid de tijd en adviseerde o.a. het openluchtmuseum. Dat bleek een goed advies. Het is gelegen aan de rand van het centrum en een stadspark en is compact gebouwd. Daarmee is in de stad een klein, oud stadje ontstaan met Deense gebouwen uit de laatste eeuwen. In één van de gebouwen speelden acteurs dat het 1830 was, wat erg leuk was om mee te beleven. Later die dag probeerde ik een buskaart te kopen. Bij de bushaltes zelf kon dat niet, in de bus kon het bij een automaat. Dat werkte met zones, een voor mij als toerist redelijk onbegrijpelijk systeem. Reizen kon ook via de app, vertelde een vriendelijke jongedame me. Die had ik uiteraard ook niet, maar ik zag ook iets over toeristenkaarten staan. Die zouden te koop zijn bij het interlokale busstation, wist dezelfde vriendelijke jongedame. Daar aangekomen zag ik een rij. Aan het einde van de rij werd me vriendelijk vertreld dat de busmaatschapij geen toeristenkaarten verkocht, maar de toeristeninfo in de bibliotheek wel. Het was om de hoek, wederom trof ik een vriendelijke jongedame. Zij had de kaarten in de aanbieding, tachtig euro voor drie dagen, met tevens gratis toegang tot alle musea. Na uitgelegd te hebben dat ik geen tijd meer had voor museumbezoek, begreep ze dat haar aanbieding wat duur was. Ze riep eeen collega. Deze liep met mij naar een computer, waar we samen op een Deense website een goedkope buskaart voor drie dagen kochten. Het systeem was wat ingewikkeld, maar de Deense hulpvaardigheid maakte veel goed!

Vierdaagse van Diever

IJsselstein - 27 mei 2018 - Deze dagen is de vierdaagse van Diever. Meedoen kan per dag, ik liep afgelopen donderdag de eerste dag mee.

Woensdagmiddag al konden de startbewijzen opgehaald worden bij Het Kasteel in Diever, start- en finishlokatie van de vierdaagse. I.t.t. wat de naam doet vermoeden, is dat geen kasteel. Het is een groepsaccommodatie aan de rand van het dorp, gevestigd in een voormalige boerderij. De oude deel, nu horecazaal, doet tijdens de vierdaagse dienst als startbureau. Woensdag konden de startbewijzen er opgehaald worden, wat een aardige rij opleverde. Gelukkig was een van de vrijwilligsters zo slim de rij op te splitsen in de verschillende afstanden, waardoor de wachttijd uiteindelijk erg meeviel. Donderdagmorgen kreeg ik er de routebeschrijving mee. Mijn afstand werd aangegeven met gele pijlen, stond bovenaan. Het was de enige nuttige aanwijzing. De pijlen waren duidelijk. Dat de aanwijzingen op papier niet veel meer inhielden dan "volg de pijlen", maakte niet uit.

Het weer was goed, strakblauwe lucht en een graadje of 25. De route ging door typisch Drents landschap, afwisselende weides, bossen en hier daar een bloemenveld. Stempel- en rustposten waren goed geregeld, gemiddeld om de vijf kilometer. Aan het begin van de middag liep ik Diever weer in. Na mijn stempelkaart ingeleverd te hebben bij Het Kasteel, ging ik het dorp nog even in. Op een terras bestelde ik een pannenkoek. Een kat nam ook plaats aan tafel, als volleerde tafeldame zat ze op de stoel naast me. Dat was me iets te brutaal. Even later zat ze naast me op de grond, met twee ogen die me verleidelijk aankeken. Dat werd me te veel, ik gaf twee stukjes pannenkoek. Even later werd een extra bord op het terras geplaatst: "De kat niet voeren." Ik hoorde de serveerster zeggen dat ze niet begreep waarom dat bord nodig was. Ik wist wel beter.

Groesbeek - Gennep

IJsselstein - 13 mei 2018 - Met het bereiken van de provincie Limburg heb ik afgelopen zaterdag weer een mijlpaal bereikt in het Pieterpoad. De etappe ging deze keer van het Gelderse Groesbeek naar het Limburgse Gennep.

De laatste etappe was geëindigd op het terras van Le Monde in Groesbeek. Daar voor de deur begon de etappe afgelopen zaterdag, deze keer zonder gebruik te maken van het terras. De route liep van Groesbeek door het nabijgelegen Breedeweg naar de Duitse grens, om door een heel klein stukje Duitsland te gaan. Vanaf daar ging het een berg over richting Milsbeek, met restaurant De Diepen op de grens van de gemeente, de provincie en het land. Voor mij was het meer dan voldoende reden om daar wel het terras te betreden. In de zon genoot ik van koffie en een pannenkoek, vriendelijke geserveerd met uitzicht op de grens. Daarna vervolgde de route niet richting Milsbeek, maar over de grensweg richting voormalig klooster Roepaen. Vlak daarachter ging het richting Ottersum, om vervolgens Gennep in te lopen. Daarmee was ik ook weer twee uur verder, op het eindpunt van deze etappe, tijd voor het volgende terras. Dat werd 't Geveltje in het centrum van Gennep, een aanrader voor de liefhebber van mensen kijken.

Terwijl Groesbeek de laatste jaren een facelift heeft ondergaan tot een modern, aantrekkelijk toeristisch centrum, lijkt de hoogconjunctuur aan het centrum van Gennep voorbij te gaan. Supermarkten zijn er veel, zo ongeveer alle grote ketens zijn vertegenwoordigd. De Lidl ontbreeekt nog, maar die is in aanbouw. Dat deed de Coop besluiten de winkel te sluiten, net als vele andere winkeliers in het dorp zijn gestopt. Velen zijn vertrokken uit het centrum. Dat gebeurt in meer steden en dorpen, maar in Gennep komt er niets voor terug. Het gevolg is een centrum met veel leegstand, wat het minder aantrekkelijk maakt. Gaat het zo door, zullen ongetwijfeld nog meer winkels sneuvelen. Begrijpelijk is het niet. Het dorp heeft een mooi historisch centrum, er wonen redelijk veel mensen in de nabije omgeving en daarnaast is er ook nog een grote Centerparcs aanwezig. Gezien het aantal supermarkten, is er ook voldoende winkelend publiek. Als eindpunt van deze etappe van het Pieterpad was het echter prima, met terras en bushalte voor de bus terug. Ongetwijfeld zal het ook een prima beginpunt zijn voor de volgende etappe, over een week of vier van Gennep naar Vierlingsbeek.

Stilte op 4 mei

IJsselstein - 4 mei 2018 - Vandaag is het dodenherdenking, met vanavond twee minuten stilte. Een actiegroep had bedacht tijdens die twee minuten stilte een lawaaiprotest te organiseren. Gelukkig is men uiteindelijk zo wijs dat niet te doen.

Op 4 mei herdenkt Nederland alle Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn militairen en burgers die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. De Nederlandse vlag hangt halfstok en om 20.00 uur is het 2 minuten stil. Deze herdenking is er sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tot 1961 had de herdenking alleen betrekking op de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. In 1961 werd dit veranderd. Sindsdien worden tijdens de Nationale Herdenking ook de gevallenen tijdens andere militaire conflicten en vredesoperaties herdacht.Dit betreft niet alleen Nederlandse militairen, alle gevallenen worden herdacht. Dat laatste ligt gevoelig, als het bijvoorbeeld gaat over Duitse slachtoffers. Ook deze worden echter herdacht. In 1968 is besloten de herdenking altijd op 4 mei te houden en geen rekening meer te houden met zon- en feestdagen. Reden daarvan was dat iedere religie andere rust- en feestdagen heeft. De datum aanpassen voor één religie, zou tekort doen aan de andere religies.

Enkele weken terug kwam de actiegroep #Geen4MeivoorMij in het nieuws. De groep wilde de Nationale Herdenking op De Dam in Amsterdam verstoren met een lawaaiprotest. De gemeente Amsterdam verbood daarop het protest, wat leidde tot een rechtszaak die gisteren plaats vond. De rechter stond niet toe dat de actiegroep vlak voor de twee minuten stilte tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam een luchtalarm af laat gaan. De demonstratie is volgens de rechter een verstoring van de openbare orde en dus een strafbaar feit. Initiatiefnemer Rogier Meijerink zei daarop zich niet aan de uitspraak te gaan houden. Hij zei dat hij de rechtbank als een koloniaal instituut ziet en alsnog naar de Dam komt om "te gaan schreeuwen". Meijerink zou zich daar dan samen met zijn aanhangers tussen het publiek verspreiden. Hij gaf dit eerder in gesprek met de politie ook al aan en daarom werd de man ook een gebiedsverbod opgelegd. Dat betekent dat hij zich vrijdag tussen 18.00 en 22.00 uur niet in de buurt van de Dam mag begeven.Ook dit werd gehandhaafd door de rechter. Vandaag kwam de actiegroep met een persbericht: "Onze boodschap maakt de meeste impact door nu ons lawaaiprotest af te blazen, ons doel is bereikt." Het doel van deze actiegroep was dat niet alleen witte slachtoffers werden herdacht, maar ook andere slachtoffers van oorlog en (koloniaal) geweld. Daar kon sinds 1961 al geen discussie meer over bestaan. In 2018 om die reden alsnog de herdenking willen verstoren, is dus niets meer dan lawaai. Gelukkig blijft het vanavond stil, zodat we alle mensen die stierven in oorlogssituaties in rust kunnen herdenken.

Koningsdag 2018

IJsselstein - 29 april 2018 - Afgelopen vrijdag was het Koningsdag. De koning en zijn familie vierden het in Groningen, ik was in Arnhem.

Voor de koninklijke familie lijkt de tijd van koekhappen en andere rare capriolen definitief voorbij. Nadat Beatrix een einde maakte aan het defilé op Soestdijk, heeft Willem Alexander de flauwe volksspelen beëindigd. Zelfs een ouderwetse traditie als een koningshuis gaat met de tijd mee, zo blijkt maar weer. Dit jaar stond een bezoek aan Groningen op het programma. Zelf vind ik het één van de leukere steden van het land. De studentikoze gezelligheid in combinatie met de Groningse nuchterheid doen het goed in de historische stad, die de tijd goed overleeft heeft. De provincie Groningen is er één met meerdere gezichten. Behalve het grote verschil tussen stad en plattenland, zijn er ook grote verschillen tussen de plattenlandsgemeentes. Het zuiden van de provincie biedt afwisselend natuurschoon, met heidegebieden, plassen en bossen. Het noordoosten is de absolute uithoek van het land. Behalve dat dit geografisch zo is, geeft het gebied ook die indruk. Eindeloze weides bepalen het uitzicht, met hier en daar steden en dorpen waar de ontwikkeling aan voorblij lijkt te zijn gegaan. Het is dit gebied wat getroffen wordt door de aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Buitengewoon terecht heeft het kabinet onlangs besloten de gaskraan dicht te draaien, na deze vijf jaar terug nog verder opengedraaid te hebben. Willem Alexander sprak erover met inwoners van het gebied. Hoewel het enkel symbolische waarde kan hebben, is het wat mij betreft een sympathiek gebaar om te laten merken dat er ook aan Noordoost Groningen gedacht wordt in het verre Den Haag.

In Arnhem is Koningsdag enkele jaren terug groter opgezet om de extreme drukte in de trein naar Amsterdam te verminderen. Dat is gelukt. Ik weet niet of de trein minder vol zit, maar in Arnhem is in ieder geval een leuk feest ontstaan. Kleedjes en kraampjes met oude rommel heb ik niet kunnen ontdekken, daarvoor kan men in die regio naar het Nijmeegse Goffertpark. In Arnhem is het één groot muziekfeest. Op vrijwel alle pleinen staan podia waar bandjes en d.j.'s hun kunsten vertonen. Echt grote namen zijn er weinig, overdag waren Wolter Kroes en Ronnie Ruysdaal de meest bekende artiesten die optraden. Op de sfeer had het geen invloed, onbekende namen kunnen net zo goed zijn. Zo stond op het Jansplein de band Anderkovver. In de middag liep ik het plein op, terwijl deze band op een podium voor de kerk Africa van Toto speelde. Dat was voor mij reden me aan te sluiten bij het publiek, waar ik zeker geen spijt van had. De band bleek allerlei klassiekers uit de jaren '70 en '80 te spelen, zowel Engels- als Nederlandstalig. Op het plein was het gezellig druk, net als in de rest van de stad. Na het optreden heb ik nog wat rond gelopen, om te eindigen op het terras van Arnhems Meisje. Met uitzicht op een Jansbeek met of zonder oranje vissen, was het heerlijk genieten op deze moderne Koningsdag.

Sint Jorismars

IJsselstein - 22 april 2018 - Gisteren was in Ede de Sint Jorismars, een wandeltocht welke georganiseerd was door Scouting Langenberggroep uit Ede. Het was een schitterende tocht over de Ginkelse heide en directe omgeving.

"Bij het pannenkoekenhuis rechtaf" of "Bij het pannenkoekenhuis linksaf": dat waren de routebeschrijvingen welke ik kreeg toen ik chauffeur was in militaire dienst. Ik was dat in Ede, vlakbij het clubhuis van de Scouting Langenberggroep. Hoewel in de afgelopen decennia veel veranderd is, stond het pannenkoekenhuis er nog steeds. Bij het pannenkoekenhuis rechtdoor, zou de goede omschrijving van de wandeltocht zijn geweest. Links- en rechtsaf is het de N224, rechtdoor gaat het richting Veluwe en Ginkelse heide. Ik had gekozen voor de afstand van vijftien kilometer, maar ook afstanden van vijf, tien, twintig of dertig kilometer waren mogelijk. De kortere afstanden werden veelal gelopen door scoutinggroepen met kinderen, de langere afstanden door volwassen wandelaars. De route was zeer afwisselend, over de heide en door de bossen. Doordat het landschap er licht glooiend is, waren er ook mooie uitzichtpunten.De organisatie was goed. Op verschillende plekken waren rustpunten, waar drank en snoep verkrijgbaar waren. De route stond aangegeven met pijltjes. Ook dit was grondig gedaan, zelf miste ik slechts op één punt een pijl. Daarin was ik de enige niet, waarschijnlijk was de pijl weggehaald. Gelukkig is het met Google Maps tegenwoordig eenvoudig om de route weer terug te vinden, wat snel lukte.

Bij terugkomst lagen er waardebonnen voor het pannenkoekenhuis, met een gratis pannenkoek voor de tweede persoon. In combinatie met het schitterende weer, maakte dat het terras van het pannenkoekenhuis wel zeer aantrekkelijk. Een pannenkoek met ananas was mijn keuze, die bleek prima. Daarnaast koos in icetea en koffie, goed voor de dorst na een paar uur lopen in de warme zon. Bij het afrekenen waren pannenkoek en koffie gratis en kreeg ik weer een waardebon voor tien euro korting bij het volgende bezoek. Klantenbinding heeft men daar dus wel begrepen. Hoelang de bon geldig is, heb ik niet naar gekeken. Ede is geen plaats waar ik heel vaak kom, het is voor mij meer een plaats van herinneringen. Die zijn er deze zaterdag in ieder geval weer bij gekomen, en goede ook. Als er volgend jaar weer een Sint Jorismars is, kan het zomaar zijn dat ik me wederom meld bij de Scouting Langenberggroep.

Millingen - Groesbeek

IJsselstein - 15 april 2018 - Na twee weken terug tot Millingen gekomen te zijn, heb ik afgelopen zaterdag de volgende etappe van het Pieterpad gelopen. Een groot deel van de route ging door Duitsland, om in het Nederlandse Groesbeek te eindigen.

Millingen en Groesbeek liggen beide in de gemeente Berg en Dal, maar zoals vorige keer al gepost is er weinig connectie tussen de dorpen. Dat is er ook niet met het openbaar vervoer. De truc was deze keer de auto in Nijmegen parkeren, om vanaf daar de bus naar Millingen te nemen. Vanuit Groesbeek kon ik de bus weer naar hetzelfde station in Nijmegen nemen. De bus naar Millingen nam de toeristische route, via Beek, Ubbergen, Erlecom, Leuth en Kekerdom. Het was een zeer mooie route, met eerst schitterend berglandschap en daarna afwisselend polderlandschap. Dat was de wandelroute van Millingen naar Groesbeek niet. Deze liep via het Duitse Niel, Zyfflich en Wyler. Allen zijn kleine dorpjes, omringd door weides en akkers. Bij Wyler ligt de grens met Nederland en daar werd het landschap weer mooier. Het bleef polder, maar wel met uitzicht op glooiende bossen. Opvallend vond ik het grote aantal paarden en maneges in deze omgeving. Aan het einde van de route door dit stuk polder lag Groesbeek, mijn bestemming voor die dag.

Groesbeek is gelegen aan de rand van de bossen en redelijk toeristisch. Aan de rand van het dorp liggen een grote camping en een bungelowpark, in het centrum diverse horecagelegenheden met terassen. Afgelopen jaren heeft dit een behoorlijke facelift gehad. Nieuwe winkels en appartementen zijn gebouwd, pleinen zijn opnieuw bestraat. Dit heeft zijn effect gehad, het dorpscentrum oogt modern én gezellig. Ik besloot een lunch te nemen bij Le Monde, één van de oudere restaurants in het centrum van Groesbeek. Het is traditioneel, goed en goedkoop. Een driegangenmenu kost vijftien euro, op de kaart staan gerechten als schnitzel en biefstuk. De lunchkaart is iets uitgebreider. Zo staan er diverse soorten tosti's op de kaart, maar ook uitsmijters, broodjes met warm beleg en broodjes met koud beleg. Ik koos voor de huzarensalade XL met stokbrood. Een smakelijke salade, sla, gerookte zalm en vers stokbrood werden geserveerd, zeker geen verkeerde lunch na twintig kilometer wandelen. Vlakbij het terras was de bushalte, waar de bus naar Nijmegen vertrok. Deze nam ik ook, over enkele weken kom ik weer terug in Groesbeek voor de volgende etappe naar Gennep.

Tolkamer - Millingen

IJsselstein - 4 april 2018 - De laatste etappe van het Pieterpad had ik tot Tolkamer gelopen, afgelopen zaterdag ben ik naar Millingen gelopen.

De etappe loopt eigenlijk van Braamt naar Millingen, maar dat is een vervelende verbinding met het openbaar vervoer. Het laatste stukje naar Millingen is een fiets- en voetveer over de Waal welke maar eens per twee uur vaart. Vervolgens is het met bus en trein ook een uurtje of twee terug naar Braamt. Ik was dus de vorige keer tot Tolkamer gelopen, wat wel goede verbindingen heeft. Afgelopen zaterdag heb ik in Millingen de veer genomen, om vanaf de overzijde heen en weer naar Tolkamer te lopen. Daarmee heb ik dat stuk dus dubbel gelopen, maar het was slechts vier kilometer. Na eerst geluncht te hebben bovenaan de veerstoep, nam ik de veer. Deze was in enkele minuten over, waarna ik naar Tolkamer ben gelopen. Dit stuk route ging door een mooi recreatiegebied, met een recreatieplas en een stuk bos. Na gearriveerd te zijn in Tolkamer, ben ik dezelfde route weer terug gelopen. Tot mijn verbazing lag de veerboot er nog. De schipper had er zin in, want hij vaarde een keer extra om me over te zetten. Zo was ik na ruim anderhalf uur alweer terug in Millingen, waar ik het centrum nog even in gelopen ben. Een lekker terras maakte de dag compleet, gelukkig was het er goed weer voor. Volgende week staat de etappe van Millingen naar Groesbeek op het programma. Hopelijk is het dan net zo zonnig.

Het dorp heet sinds 1954 voluit Millingen aan de Rijn, daarvoor heette het gewoon Millingen. Waarom het zo is geen heten, is niet meer geheel duidelijk. Het is wel een twijfelachtige naam, het ligt niet aan de natuurlijke loop van de Rijn. Deze lag iets noordelijker, maar is door menselijk ingrijpen verlegd. Vlak voorbij Millingen is iedere twijfel over en wordt het de Waal. Tot 1 januari 2015 is het een zelfstandige gemeente geweest, waar de omliggende dorpen ook onder vielen. Sinds 2015 is het echter onderdeel van de gemeente Berg en Dal. Het andere grote dorp in die gemeente is Groesbeek, eindpunt van de volgende etappe Pieterpad. Verder is er weinig connectie tussen de dorpen. De kortste weg loopt via Duitsland, openbaar vervoer loopt via Nijmegen. De bewoners van Millingen zijn voor grotere winkels meer aangwezen op het Duitse Kleve, dat ligt slechts elf kilometer weg. Nijmegen is twintig kilometer. Dat geldt ook voor Arnhem, maar dan moet het fiets-/voetveer genomen worden. Met de auto is het ruim dertig kilometer. Het maakt het dorp wat geïsoleerd, wat leidt tot een rijk verenigingsleven in het dorp zelf. Ook een feest als carnaval wordt er uitgebreid gevierd. De willekeurige wandelaar merkt daar verder weinig van. Die loopt gewoon door een gezellig dorp, maar komt wel altijd van ver.

Mannen van Mars

IJsselstein - 25 maart 2018 - Het zal een jaar of twintig terug zijn dat ik voor het laatst een bioscoop had bezocht, maar toch kreeg ik een bioscoopbon cadeau. Afgelopen vrijdagavond heb ik deze ingewisseld, bij de 'Mannen van Mars'.

Peter loopt in de supermarkt als hij zijn vroegere klasgenoot Edwin tegenkomt. Ze hebben beide een uitnodiging gehad voor de reünie van het Marsman college, waar ze samen op de middelbare school zaten. Samen besluiten ze er een weekend weg van te maken, samen met Mark. De drie mannen gaan op pad, maar ontdekken al rap dat de jaren hun sporen hebben achter gelaten. Zo worstelt Peter met zijn mannelijkheid sinds hij niet meer zonder leesbril kan, is Mark zijn vrouw er vandoor gegaan met de relatietherapeut en lukt het Edwin niet het geluk te vinden met alle vrouwen die hij om zijn vingers windt. In de film volgt de ene hilarische gebeurtenis de ander op. Toeval bestaat niet, maar in deze film is toeval niet meer dan logica. Uiteidelijk belanden ze op de schoolreünie, waar alles samen komt. Op de terugweg beseffen de heren dat ze het zo slecht nog niet getroffen hebben, waarbij het toch nog tot een goed einde komt. Iemand die een geëngageerde film met diepzinnig thema zoekt, zal ik deze film niet aanraden. Wie een avond wil lachen om een film met een filterdunne tweede laag, zal zich bij deze film zeker vermaken. Dat deed ik ook.

Twintig jaar geleden bestond een bioscoop uit een zaal met lange rije stoelen voor een groot scherm. Halverwege de film was er altijd pauze, waarin frisdrank en popcorn verkocht werd. Na de pauze was het geluid van popcorn standaard onderdeel van iedere film. Hierbij was de zaal geheel donker, de rijen waren lang en de beenruimte beperkt. Bij een goede film boodt deze voldoende afleiding voor een leuke avond. Was de film minder leuk, overheerste het geluid van popcorn en de vraag wat anderen uitspookten in de donkere zaal. Vrijdagavond was ik in de bioscoop van Malden en ontdekte dat deze beleving volledig veranderd was. Een foyer was er niet, enkel een kassa met ingangen tot de zalen. In de zaal bestonden de zitplaatsen uit luxe fauteuils met daarvoor een tafeltje. Op het tafeltje stond een lampje, via een knopje kon de bediening geroepen worden. Deze kwamen aan tafel de gewenste consumpties opnemen, om deze even later ook te brengen. Storend was het op geen enkele wijze. Het zicht op de film was uitstekend, het volume voldoende luid om geen hinder te hebben van andere gasten en serveersters. Het maakte de avond uit compleet, na goed gelachten te hebben om de Mannen van Mars.

Privacy privé?

IJsselstein - 18 maart 2018 - Gisteren liep ik in Arnhem een openbaar toilet in. 'Om vandalisme te voorkomen, wordt hier gefilmd', zag ik op een bordje staan. Gelukkig hing de camera bij de wasbakken, niet in de toilethokjes of bij de urinoirs. Dat zal niet interessant zijn voor een pornosite, zoals de beelden van sauna Oase in Overasselt. Ik vroeg me wel af hoe nodig het nou echt is om camara's op te hangen in sanitaire ruimtes.

Braamt - Tolkamer

IJsselstein - 12 maart 2018 - Zaterdag was het weer tijd voor een etappe Pieterpad, deze keer van Braamt naar Tolkamer.

De etappe loopt eigenlijk van Braamt naar Millingen. Het laatste deel bestaat uit een oversteek met een veerboot. In deze periode vaart deze boot maar eens in de twee uur. Vervolgens ligt Millingen op een vrijwel onbereikbare lokatie, wat het moeilijk maakt terug te gaan naar het beginpunt. Om die reden had ik een hotel in Zevenaar geboekt en de route ingekort tot Tolkamer. Zowel Braamt als Tolkamer hebben goede verbindingen met Zevenaar, dus dat maakte het goed te doen. Heen en weer van Millingen naar Tolkamer is makkelijk te lopen in twee uur, dus dat wordt het volgende deel met begin en einde in Millingen. Het gebied tussen Braamt en Tolkamer was mij onbekend, het is een onbekende uithoek van Nederland. Het bleek schitterend. Van Braamt ging de route naar Zeddam, door polderlandschap. Bij Zeddam ging de route de heuvels in. Dit gebied is een uithoek van het land, maar een aanrader voor iedereen die van wandelen houdt. Het is licht glooiend, met mooi afwisselend bos- en heidelandschap. Dat deel van de route eindigde in Elten, een Duits dorp aan de grens met Nederland. Ik nam er een kop koffie bij een bakker. Komisch om te horen waren de conversaties waarbij de klanten Nederlands en de bediendes Duits spraken, terwijl ze elkaar prima begrepen. Van Elten naar Tolkamer ging de route door Lobith. Het is bekend omdat de Rijn er Nederland in stroomt, maar heel bijzonder was dat deel van de route verder niet.

Zevenaar kon ik alleen van de afslag op de snelweg. Mijn verwachting was dat een een zogenaamd slaapdorp zou zijn, niet meer dan een forensenplaats van Arnhem. Weg van de snelweg bleek ook hier een meevaller. Het dorpscentrum was goed voorzien van winkels en horeca, op de vrijdagavond ook behoorlijk levendig. Bij de lokale juwelier kocht ik een nieuw horlogebandje. Uiterst vriendelijk werd ik geholpen, waarbij ter plekke een mooi bandje van goed kleurende gesp werd voorzien. Even later belandde ik bij grand café Zeven, aan een plein met meerdere horecagelegenheden. Op de terrassen zat slechts nog een enkele roker, binnen was het gezellig druk. Mensen aten aan eettafeltjes, ik zat heerlijk ontspannen aan een lager zitje. De drank was er snel en smaakte goed, een prima voorbereiding voor de wandeling op de dag erna. Na die wandeling kwam ik nogmaals terug bij Zeven, ook de lunch was er goed verzorgd. Zo heb ik weer een stukje Nederland leren kennen, over enkele weken laat ik me graag verrassen in Millingen.

Best of Britain in Almelo

IJsselstein - 3 maart 2018 - Afgelopen najaar liep ik door het centrum van Almelo en zag het theaterhotel Almelo staan. Het leek me een leuk idee dat eens te bezoeken. Afgelopen weekend was het zo ver, ik zag er de voorstelling Best of Britain.

Het theaterhotel in Almelo is één van de weinigen in zijn soort. Dat het bestaat, is te danken aan de slechte financiële situatie van de gemeente Almelo in de jaren '80. Het lokale theater kostte meer dan het opbracht en de gemeente kon de tekorten niet meer dekken. De familie Van der Valk, tot dat moment onervaren in de theaterwereld, durfde het wel aan. De theaterzaal werd intact gehouden, daar omheen werd alles verbouwd. In 1991 was de opening en stond er een hotel, theater én congrescentrum van formaat in het centrum van Almelo. In het theater zijn ieder jaar ruim honderd voorstellingen. Het hotel biedt alles wat een ander hotel met kaketoe in het logo ook biedt. Het heeft ruime kamers en prima gelegenheden om te eten en te drinken. Het bijzondere van het theaterhotel is dat het restaurant van het hotel en de lounge van het theater in elkaar overlopen, wat een levendige sfeer geeft. Bovendien is het een ideale opzet voor een avond uit, vooraf eten en daarna naar het theater. Met overnachting erbij vond ik het helemaal compleet.

Best of Britain is een initiatief van Syb van der Ploeg, voorheen bekend als zanger van de Friese rockband De Kast. Het idee is om een avondvullend programma te verzorgen met historische hits uit Groot Brittannië, een land wat ontzettend veel grootheden in de popmuziek heeft voortgebracht. In de jaren '60 waren de Beatles en de Stones de grootheden van de wereld, beide afkomstig uit Groot Brittannië. De decennia daarna werd het niet minder. In de Best of Britain wordt een avondvullend programma verzorgd met deze muziek, waarbij naast Syb van der Ploeg ook Edward Reekers, Maarten Peters en Brenda Bee zingen. De show begon met een klein stukje "Bohemian Rhapsody", wat in z'n geheel de toegift was. Daarmee was het rond. Er tusssen zaten nummers van grootheden als Elton John, Supertramp, U2, Level 42, Sting, The Police, Alan Parsons, Phil Collins en Pink Floyd. Leuk om te zien was hoe de bandleden elkaar het plezier en de successen op het podium gunden, zonder daarmee het publiek te vergeten. In de afwisseling van diverse soorten muziek en verhalen over muziek, kon de avond voor het publiek niet meer stuk. Rustig luisteren naar ballads en verhalen, klappen en spingen bij de steviger nummers, het zat er allemaal in. Na de toegift nam ik een drankje in het hotelrestaurant, terwijl de band nog wat gesigneerde CD's probeerde te slijten in de foyer. Hoe goed de muziek ook is, hoe groot de zangers in Nederland ook zijn, na afloop is het tijd voor de gesigneerde CD's. Ook daarin is Nederland een stuk kleiner dan Groot Brittannië, zelfs in het luxe theaterhotel.

Winter in Tilburg

IJsselstein - 25 februari 2018 - Het was vandaag een mooie, zonnige winterdag. Ik vond het een goede dag om een koopzondag te bezoeken in een mij onbekende stad. Het werd Tilburg, gelegen in het Brabantse land.

De naam Tilburg komt voor het eerst voor in geschriften uit 1191, maar het zou nog eeuwen duren voor het een stad van belang werd. Rond 1600 ontwikkelde het zoch tot tot de belangrijkste wolstad van Brabant en zo een twee eeuwen later was de textielindustrie in Tilburg één van de belangrijkste van Nederland. In die tijd, op 18 april 1809, kreeg de stad ook stadsrechten. In de decennia daarna kwamen belangrijke verbindingen tot stad, zoals wegverbindingen met Breda en Den Bosch, een spoorverbinding met Breda en in 1916 het Wilhelminakanaal. Gedurende de Tweede Wereldoorlog krijgt de stad de nodige bombardementen te verwerken, na de oorlog volgt een snelle wederopbouw. Nog steeds zijn de wijken van de wederopbouw prominent aanwezig in de stad. In de jaren '60 verdween de wolindustrie, er kwamen bedrijventerreinen aan de rand van de stad voor terug. Vanaf 1975 werden bouwplannen voor de binnenstad gerealiseerd. Aanvankelijk werd er veel gesloopt, waarbij in de plannen vooral doorstroming van autoverkeer de ruimte kreeg. Later werd ingezien dat dit niet ging leiden tot een sfeervolle binnenstad en is het beleid veranderd. Vanmiddag liep ik door een moderne binnenstad, waar oude gebouwen en nieuwbouw, wonen en winkelen en vervoer en recreatie op een prettige manier samen gingen.

Hoewel in de negentiene eeuw al de eerste wegen tussen Den Bosch en Tilburg zijn aangelegd, ligt daar nu nog steeds geen snelweg. Heen ben ik bij Vught de A2 af gegaan, om vanaf daar binnendoor naar Tilburg te rijden. Volgens google was het de kortste weg, terug ben ik desalnietemin over Waalwijk gereden. Zowel tijd als afstand heb ik niet opgemeten, maar het leek me sneller. In Tilburg zelf heb ik de auto in een parkeergarage gelaten en winkels in het centrum bezocht. Eén van de winkels welke ik bezocht, was het overal aanwezige Kruidvat. Op afstand keek ik naar cassieres en afrekenende klanten bij de kassa. Een jongedame had afgerekend en verliet de winkel, waarna het alarm bij de detectiepoortjes afging. Geschrokken keek ze om, waarna ze haar tas uitpakte in de aanbiedingenbak voor de poortjes. Met twee gekochte potten zalf liep ze terug naar de kassa, waarop de poortjes niet afgingen. De cassiere vroeg of ze haar tas nogmaals door de poortjes wilde halen, wat ze deed. Wederom bleef het stil, waarna de jongedame zonder problemen de winkel kon verlaten. Even kruisde mijn ogen haar blik, verlegen keek ze terug. Terwijl zij snel verder liep, viel mijn oog op een tube vaginale creme in de aanbiedingenbak.

Oxfam Nowip

IJsselstein - 24 februari 2018 - Na de katholieke kerk, de sportverenigingen en de filmscene, is het nu de beurt aan de hulporganisaties. Ook mensen die in deze sector actief zijn, blijken zich schuldig te maken aan sexueel misbruik. De reactie is wederom verontwaardiging, maar de goede vragen worden zelden gesteld.

Begin februari werd bekend dat na de aardbeving in Haïti Britse hulpverleners van Oxfam sexfeesten hebben gehouden. Deze werden gehoud in woningen die door de hulporganisatie werden betaald. Hulpverleners bleken er sex gehad te hebben met lokale prostituees, waarschijnlijk voor een deel minderjarig. In 2011 is binnen Oxfam onderzoek gedaan naar het incident en zijn vier mensen ontslagen. Aangifte bij de autoriteiten in Haïti is niet gedaan. Volgens Oxfam heeft dit niets met een doofpot te maken, maar met de verwachting dat de Haïtiaanse autoriteiten er niets aan zouden doen. In de afgelopen weken bleek het misbruik op Haïti geen incident. Ook bij andere hulporganisaties blijkt de sexuele nood van medewerkers af en toe hoog. Sex met slachtoffers van rampen, al dan niet minderjarig en/of afhankelijk van betreffende hulpverleners, blijkt vaak voor te komen. Minister Kaag van Ontwikkelingssamenwerking reageert met harde maatregelen. Ze heeft het over een zerotolerancebeleid voor sexueel grensoverschrijdend gedrag en wil subsidies stop zetten van organisaties die geen maatregelen nemen. Ze wil dat in crisisgebieden meldpunten komen waar mensen wangedrag van hulpverleners kunnen melden.

In de media worden de voorbeelden breed uitgemeten, de verhalen met expliciete voorbeelden doen het goed. Ambassadeurs en donateurs van goede doelen trekken zich terug, schande sprekend over het sexueel misbruik. Slechts een enkeling doet het anders, zoals Dolf Jansen. In een felle discussie met Mathijs van Nieuwkerk durfde hij de stelling aan dat Oxfam nog steeds heel goed werk doet, met voornamelijk integere mensen, die daadwerkelijk het verschil maken voor mensen in rampgebieden. Dat is zeker een kant van het verhaal. Net zoals niet iedere priester, sportcoach of regisseur een enge pedofiel is die uitsluitend aan zijn eigen lusten denkt, zijn verreweg de meeste hulpverleners integere mensen die het beste voor hebben met de hulpbehoevende medemens. De andere kant van het verhaal is lastiger en wordt vrijwel nergens benoemd. Het is de aloude theorie van Maslow, de behoeftepiramide waarin lichamelijke behoeften als sex, eten en drinken onderin staan. Is in deze behoeften niet voorzien, worden mensen niet gelukkig. Hulporganisaties brengen eten en drinken, regelen dat ongetwijfeld ook voor hun medewerkers. Sexuele behoeften heeft ieder mens evenzo goed. Het spreekt voor zich dat hulporganisaties daarin niet voorzien. Dat kunnen mensen zelf, hulporganisaties kunnen volstaan met het faciliteren van anticonceptie. De hulpverleners die eten, drinken, huisvesting, onderwijs en medische zorg komen brengen, zijn zelf echter ook maandenlang weg van huis, haard en geliefden. Geen van die hulpverleners zal echter bewust gekozen hebben voor een celibatair leven. Zerotolerence, meldpunten, intrekken van subsidies, stoppen met doneren, het zijn begrijpelijke reacties op schandalen met misbruik. Zolang als we in Nederland massa's toeristen naar Amsterdam lokken met de Oudezijds als grootste attractie, lijkt het mij vooral hypocriet om de begrijpelijke behoefte van hulpverleners onbesproken te laten. Zonder misbruik goed te keuren, enkel verontwaardiging zal de menselijke behoefte niks minder maken.

GroenLinks aanbesteden?

IJsselstein - 23 februari 2018 - Morgen staat in het Algemeen Dagblad en veel van de regionale dagbladen een interview met Jesse Klaver. Met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht, spreekt hij zich uit tegen het Europees aanbesteden van zorg door de gemeentes.

Over Europees aanbesteden bestaan veel misverstanden. Het is een bron van veel juridische procedures en zeker niet eenvoudig, maar dat maakt de beginselen niet verkeerd. Het uitgangspunt is dat overheidsgelden niet willekeurig uitgegeven worden aan private partijen, maar volgens vier beginselen worden aanbesteed. Deze beginselen zijn non-discrimitie, gelijke behandeling (objectiviteit), transparantie en proportionaliteit. Op basis van deze beginselen zijn regels opgesteld om inkoopprocessen uit te voeren, met drempelbedragen waarboven deze regels gelden. In Nederland zijn deze regels vastgelegd in de Aanbestedingswet 2012. Net als hogere overheden en publieke instellingen, zijn gemeenten verplicht aan deze regels te voldoen. Voor inkoop van zorg is het drempelbedrag een contractwaarde van €750.000,-. Verreweg de meeste gemeenten geven meer uit aan zorg en zullen hun contracten dus Europees moeten aanbesteden. Dit betekent dat de procedures gevolgd moeten worden, dat de beginselen gehanteerd dienen te worden en dat niet uitsluitend op prijs gegund mag worden. Kwaliteit moet meetellen in de gunning. Waar de wet niets over zegt, is over hoe kwaliteit gedefinieerd wordt. Aanbestedende diensten zijn vrij om kwaliteitseisen te stellen en daar waarde aan toe te kennen.

Jesse Klaver stelt voor Europa, maar tegen de marktwerking in de zorg te zijn. Om die laatste reden wil hij het verplicht Europees aanbesteden van zorgprodukten door gemeenten afschaffen. Dat kan op twee manieren. De eerste manier is dat gemeenten zelf de zorg gaan leveren. Dan staat de markt buiten spel, maar daarvoor is geen aanpassing van de aanbestedingswet nodig. Er wordt dan immers geen zorg meer ingekocht, dus daarmee is de aanbestedingswet niet van toepassing. Een gesprek met de Europese commissie, wat Jesse Klaver over dit onderwerp wil voeren, is dan niet nodig. De tweede manier is dat gemeenten zorg op een andere wijze gaan inkopen. In dat geval zouden de beginselen van Europees aanbesteden niet meer van toepassing zijn, kan er dus discriminerend, subjectief, non-transparant en disproportioneel ingekocht worden. Voor een partij als GroenLinks lijkt mij dat ook een vreemd standpunt, geen partij ageert immers zó fel tegen bijvoorbeeld dicriminatie. In de voorbeelden die Jesse Klaver noemt, gaat het om toepassing van kwaliteitseisen. Uitbuiting van personeel, te weinig uren voor cliënten, te weinig keuze in het aanbod, het zijn allemaal zaken die het gevolg zijn van aanbesteden op de verkeerde kwaliteitscriteria. Populair roepen dat we moeten stoppen met marktwerking en Europees aanbesteden is dan niet de oplossing. Deze zit in de goede manier van aanbesteden, het aanstellen van wethouders die oog hebben voor mensen en de begroting, i.p.v. alleen de begroting. Ook daar is geen gesprek met de Europese commissie voor nodig, dat vraagt enkel om het maken van de goede keuzes in de komende verkiezingstijd. Ik hoop dat de lokale helden van GroenLinks dat beter begrijpen dan hun landelijk gezicht.

Raadgevend referendum

IJsselstein - 20 februari 2018 - In het regeerakkoord is afgesproken het raadgevend referendum af te schaffen. D66 zet daarbij één van de oude kroonjuwelen bij het grof vuil, de vraag is of het vertrouwen in de politiek daarmee toeneemt.

In de eerste decennia van de twintigste eeuw werd al gesproken over referenda. Sociaal democraten en vrijzinnig democraten pleitten daar destijds voor. Christelijke partijen, met een meerderheid in Eerste en Tweede Kamer, waren echter tegen. Eind jaren '60 nam de populariteit van christelijke partijen af en kwam een partij als D66 in het parlement. Deze pleitte sterk voor meer directe democratie en daarmee kwamen de referenda ook weer op de agenda. Pas bij de paarse kabinetten in de jaren '90 kwam het onderwerp weer ter sprake. Uiteindelijk sneuvelde het wetsvoorstel voor voor referenda tijdens 'De nacht van Wiegel' in de Eerste Kamer, wat destijds ook leidde tot een kabinetscrisis. De volgende stap was dat er een tijdelijke referendumwet kwam. Dit compromis omvatte zulke strenge voorwaarden voor het houden van een referendum, dat er in praktijk nooit gebruik van is gemaakt. Desondanks werd in 2005 een referendum gehouden over de Europese Grondwet, wat tot een opkomst van 63% leidde. Dit succes maakte de weg vrij voor niet-bindende correctieve referenda, kortweg het raadgevend referendum. Het lukte D66 om samen met GroenLinks en PvdA een initiatiefwet in te dienen en hier een meerderheid voor te vinden. Alleen de christelijke partijen stemden tegen, maar de tijd van meerderheden voor christelijke partijen behoorden op dat moment al heel lang tot het verleden.

De volgende stap leek een grondwetswijziging om bindende correctieve referenda in te voeren. Aanvankelijk leek dit een stap te ver, maar in 2013 stofde de PVV het voorstel af. Een meerderheid was daarmee bereikt. Voor een grondwetswijziging dient echter na de verkiezingen nogmaals een meerderheid aanwezig te zijn in het parlement. Vorig jaar na de verkiezingen bleek deze verdwenen, o.a. doordat D66 tegen stemde. Met de kabinetsformatie werd vervolgens afgesproken ook het raadgevend referendum af te schaffen. Minister Ollongren van D66 heeft daarmee de twijfelachtige eer gekregen het werk van haar voormalige partijgenoten in de kamer teniet te doen. Met verve verdedigt ze het standpunt: "Wat ik slecht vind voor het vertrouwen van mensen in de politiek is een raadgevend referendum waarmee je keuze van 'ja' of 'nee' lijkt voor te leggen, maar als het nee wordt, komen mensen er later achter dat de regering helemaal niet dat advies hoeft op te volgen." Wat mij slecht lijkt voor het vertrouwen in de politiek, is dat partijen veertig jaar staan voor een standpunt om het omwille van een paar ministersposten in te ruilen. Initiatiefnemer Boris van der Ham formuleerde het als volgt: "Het is heel gek dat je een democratisch instrument van burgers afneemt en er niets voor in de plaats geeft. Als je als partij echt staat voor mensen betrekken bij de politiek, dan moet je met een alternatief komen." Ik ben benieuwd of er één kamerlid is die zich dat aantrekt. Zonder ooit groot voorstander te zijn geweest van referenda, lijkt me dat een uitstekende correctie van het regeerakkoord.

Zelhem - Braamt

IJsselstein - 18 februari 2018 - Afgelopen weekend was het weer tijd voor het Pieterpad, deze keer stond de etappe van Zelhem naar Braamt op het programma. Dat is een rondje Doetinchem, wat dus een weekend Doetinchem opleverde.

De etappe begon met een busrit van Doetinchem naar Zelhem en eindigde met een busrit van Braamt terug naar Doetinchem. Vanaf Zelhem liep de route eerst door poldergebied richting Doetinchem. Het was afwisselend polderlandschap, de weides werden afgewisseld met bomenrijen, een enkel beekje en landelijke boerderijen. Vervolgens ging de route door Doetinchem, eerst woonwijken, daarna het centrum, vervolgens een bedrijventerrein. Na het bedrijventerrein volgde een brug over de snelweg, om vanaf daar weer door afwisselend polderlandschap naar Braamt te lopen. Dat bleek een klein dorp. Winkels waren er niet, wel waren er twee restaurants in het centrum. In één van de restaurants ging ik naar binnen. Ik was de enige, een jonge jongen leek verrast mij te zien. Hij ging even vragen of lunchen mogelijk was, dat bleek. Ik koos Spaanse sandwich, een sandwich met rauwe ham, gebakken ei en heel veel knoflook. Ook in dit rustige Nederlandse dorp bleek dat uitstekend te smaken, het was een prima maaltijd na een lekkere wandeling.

Mijn hotel had ik in Doetinchem, in het centrum. Doetinchem is een oudere stad met midden in de binnenstad een plein met een kerk. Dat is het altijd al geweest, in schriften uit de negende eeuw wordt gesproken over een nederzetting met kerk. Nabij de kerk zijn winkels en horeca, het is duidelijk een uitgaangsstad voor de regio. Veel is daghoreca, enkele straten zijn gevuld met horeca voor avond en nacht. Het winkelbestand is minder sterk. Veel winkels staan leeg, diverse winkels hadden ook opheffingsuitverkoop. Vaak betreft het grote ketens die ook elders in het land onderuit gegaan zijn, zoals V&D, Scheer en Foppen en Kijkshop. Het verschil is dat in Doetinchem geen van de panden weer gevuld is met andere winkels. Winkels die er nog zitten, zijn vaak goedkope ketens die weinig extra bieden in het straatbeeld. Hier en daar liggen ook terreinen braak, waarbij het mij niet duidelijk was of daar eerst wel winkels hebben gestaan. Al met al gaf het mij de indruk dat de hoogconjunctuur van het moment de Doetinchemse detailhandel gepasseerd heeft. Vreemd genoeg leek de horeca er minder last van te hebben, deze was 's avonds goed gevuld. Na het wandelen was het er goed stappen, een mooie combinatie in de omgeving van het Pieterpad.

Als de rook om je hoofd is verdwenen

IJsselstein - 13 februari 2018 - Vandaag heeft een rechter van het hooggerechtshof uitgesproken dat roken ook niet mag worden toegestaan in rookruimtes van horecagelegenheden. Het is een volgende stap in het ontmoedigen van roken.

Net als Amerika, is roken ontdekt door Columbus. Hij zette Spanjaarden aan wal op de Bahama's en daar zagen zij mensen roken. Deze gewoonte werd megenomen naar Spanje, waarna het al snel in heel Europa en de rest van de wereld gewoon werd. In de eerste eeuwen waren het vooral sigaar en pijp, vanaf het begin van de vorige eeuw werd de sigaret steeds populairder. In de jaren '50 werd duidelijk dat roken heel ongezond is. Het bevat behoorlijke hoeveelheden nicotine, teer, koolmonoxide en stikstofmonoxide en daarnaast nog een aantal andere schadelijke stoffen, waaronder aceton. Longkanker, COPD en hart- en vaatziekten zijn de meest ernstige ziekten die door roken veroorzaakt worden. Daarnaast stinkt het, gaan mensen er van hoesten en wordt de adem aanzienlijk minder fris. Pas decennia later drong dat echt door tot grote delen van de bevolking. In de jaren '80 kwamen waarschuwingen op de verpakkingen te staan, rookverboden ontstonden massaal in de jaren '90. Het recht op een rookvrije werkplek werd ingevoerd in 2004, sinds 2008 is roken in de horeca niet meer toegestaan en vanaf 2014 mogen er alleen nog maar rookwaren worden verkocht aan volwassenen. Het beleid heeft effect, roken is steeds minder normaal geworden. Toch rookt nog steeds ongeveer een vierde deel van de Nederlandse bevolking, met desastreuse gevolgen voor de gezondheid van die Nederlanders. Het is zo desastreus dat het rookgedrag goed is voor de kosten van de gezondheidszorg. Rokers leven gemiddeld zoveel korter dan niet-rokers dat de kosten van rokers gemiddeld minder zijn dan van niet-rokers.

Bij invoer van het rookverbod in de horeca is een uitzondering gemaakt voor rookruimtes. In afgesloten ruimtes waar geen personeel komt, mag nog gerookt worden. Er zijn horecagelegenheden welke hier flink in geïnvesteerd hebben, om rokers als klant te behouden. Andere gelegenheden hebben eenvoudiger ruimtes gecreëerd, de meeste gelegenheden sturen rokers naar buiten. Dat laatste veroorzaakt af en toe dat het voor de deur drukker is dan binnen. Clean Air Nederland, een club van anti-rokers, verzette zich tegen de rookruimtes en heeft daar enkele jaren geleden een rechtszaak voor aangespannen. In 2016 gaf de rechter de club ongelijk, maar vandaag sprak de rechter in hoger beroep een ander oordeel. Deze uitspraak is gedaan op basis van een verdrag wat Nederland heeft met de Wereldgezondheidsorganisatie. In dat verdrag staat dat ieder land maatregelen moet nemen tegen blootstelling aan tabaksrook in publieke ruimtes. Het gerechtshof oordeelde vandaag dat rookruimtes in de horeca daar ook onder vallen, met als één van de argumenten dat bezoekers sociale druk kunnen ervaren om de ruimte te betreden. Van dat laatste argument lijkt mij dat mensen altijd nog zelf een keuze maken, maar het verbod past wel in het streven naar een rookvrije samenleving. Anderzijds zullen mensen niet snel stoppen met roken omdat het in de horeca niet meer kan, de overlast voor de deur zal toenemen met het sluiten van rookruimtes. Voor horecagelegenheden die geïnvesteerd hebben in ruimtes met adequate luchtbehandeling, lijkt het zuur. Het zijn forse investeringen welke dan in één keer afgeschreven kunnen worden. De vraag is wat het ministerie gaat doen. Het kan nog in cassatie bij de hoge raad. Dan verdedigt het ministerie van volksgezondheid de faciliteiten voor rokers, terwijl het streven naar een rookvrije samenleving beleid is. Anderzijds is het regelgeving van datzelfde ministerie wat gecorrigeerd wordt, er kunnen goede redenen zijn daar tegen in cassatie te gaan. Ik ben benieuwd, ondertussen genietend van rookvrije horeca zonder sociale druk om toch een stinkend rookhol te betreden.

Dulfer in Pantalone

IJsselstein - 4 februari 2018 - Afgelopen vrijdagavond stond Hans Dulfer voor de tweede keer in theater Pantalone. Een uitverkochte zaal leverde het niet op, een mooie avond wel.

Theater Pantalone is opgericht als onderkomen van theaterstichting Kwibus, die voornamelijk toneel en musical brengt. Dat is niet voldoende om het theater voldoende bezet te hebben. Naast toneel en musical, staat daarom ieder jaar ook een muziekprogrammering in Pantalone geprogrammeerd. Met de jaren blijken tributebands garant te staan voor succes, deze trekken volle zalen. Koren doen het ook goed, al is het maar omdat de zaal dan vol zit als er alleen maar familie komt kijken. Klassiek bleek geen succes. Enkele jaren is geprobeerd om in samenwerking met het conservatorium een klassiek programma op de zondagmiddagmiddag te brengen, maar hiervoor was het gemiddeld aantal bezoekers op twee handen te tellen. Vorig jaar stond er voor het eerst een bekende naam, Hans Dulfer. Het werd een geweldig feest, met enkele tientallen mensen in de zaal. De verwachting was dat dit jaar met meer publiciteit de zaal wel vol zou komen. Het mocht niet zo zijn, wel werd het met 43 bezoekers wederom een geweldig feest.

Er was getwijfeld of het met deze kaartverkoop wel door moest gaan, maar daar wilde de 77 jarige saxofonist niet van weten. Wat minder verdienen was het probleem niet, maar spelen zou hij. Dat bleek ook op het podium, waar het enthousiasme vanaf spatte. De band bestond uit een drumer, een gitarist, een bassist, een trompettist en uiteraard bandleider en saxofonist Hans Dulfer zelf. Hierbij gaf Hans Dukder alle ruimte aan zijn bandleden. In de traditie van de jazz mocht er geïmproviseerd worden en kreeg iedereen de ruimte voor solo's. Stevig klonk het wel, het was niet de rustige jazz die wellicht wordt verwacht van een 77-jarige. Na enkele nummers merkte Hans Dulfer op dat er gedanst mocht worden. Dat gaf weinig resultaat. Een nummer later concludeerde Hans Dulfer dat ook, wat wel het gewenste resultaat had. Weer even later vroeg hij of pauze gewenst was. Uiteraard niet: "Dan gaan we door, als jullie beloven dat jullie de organisatie niet met de drank laten zitten." Die belofte werd nagekomen, ik had genoeg te doen achter de bar. Eén bezoeker was zo attent drank voor de band te halen: "Weet jij wat die mannen drinken?" Ik legde uit dat ik voor het optreden koffie en bier aan ze had verkocht, maar nog niet alle bandleden bij de bar waren geweest. "Doe dan maar vier bier en water voor Hans", was de reactie. "Water hebben we in trays achter de coulissen, gratis voor bandleden", antwoordde ik naar waarheid. Hans Dulfer dronk inderdaad transparante vloeistof, uit eigen flesjes. Het zou kunnen zijn dat hij IJsselsteins water niet lekker vindt, ik verwachtte wat anders. De bezoeker besloot gelukkig alleen vier bier mee te nemen. Na afloop nam Hans Dulfer een twix en een kitkat. Drank hoefde hij niet: "Ik heb alleen trek in wat zoets."

Vorden - Zelhem

IJsselstein - 21 januari 2018 - Na eind vorig jaar tot Vorden gekomen te zijn, ben ik dit weekend begonnen in het tweede boek van het Pieterpad. De etappe van Vorden naar Zelhem stond op het programma.

Het Pieterpad zelf neemt de kortste route door de weides, ik besloot via het Gelderse dorp Hengelo te lopen, niet te verwarren met de stad Hengelo in Overijssel. Het maakte de route enkele kilometers langer, maar het bleek een goede keuze. Tegenover de kerk van Hengelo zat een leuk eetcafé, zoals het hoort in Nederlandse dorpen. Het heette 'Jansen en Jansen' en boodt een traditionele lunchtkaart met tosti's, uitsmijters en ander belegd brood. Ik koos voor bruin brood met runderkroketten, wat uitstekend smaakte. Voor Hengelo was de route al mooi, met o.a. het passeren van Kasteel Vorden. Vlakbij stond een wegwijzer van het Pieterpad. 'Pieterburen 232 km' en 'Sint Pietersberg 256 km' stond erop, wat betekent dat ik met de etappe naar Zelhem de helft gepasseerd ben. Na Hengelo was het landschap niet minder mooi, met weides, beekjes, bomenrijen en hier en daar bebouwing. Zelhem bleek een iets groter dorp, het was even door het dorp lopen naar het centrum. Over vier weken start daar mijn volgende etappe, richting Braamt.

Overnacht heb ik weer in Vorden, net als de kerstdagen. De vorige keer schreef ik dat hotel Bakker wat gedateerd was, dat was het hotel zelf ook opgevallen. Op de parkeerplaats stond een afvalcontainer. Bij het inchecken vertelde de hoteleigenaar dat de kamers opgeknapt worden. Het gebouw waar ik de vorige keer verbleef, was nu leeg. Er werd geschilderd. Voor de overnachting was het geen enkel probleem, het gebouw tegenover het hoofdgebouw bleek ook bij het hotel te behoren. Ik kreeg er een schitterende, ruime kamer met uitzicht op het gezellige dorpsplein van Vorden. Dat was het ook weer, met goed eten bij Chinees restaurant Fah Seng, op vrijdagavond gezellige drankjes bij café De Herberg en zaterdagavond niet minder gezelligheid bij grand café Het Meesterhuis. Vanmorgen na het ontbijt ben ik vertrokken, deze gezellige etappeplaats van het Pieterpad achter me latend. Als de komende etappeplaatsen net zo gezellig zijn, staat me nog heel wat wandelplezier en gezelligheid te wachten!

Winter in Harderwijk

IJsselstein - 7 januari 2018 - Afgelopen zaterdag was ik in Harderwijk. De tijd had er niet stil gestaan, nu was het wintertijd in de stad.

Harderwijk is gelegen aan de rand van de Veluwe, tussen de A28 en het Wolderwijd. Dat laatste is één van de randmeren, in het verleden lag Harderwijk aan de Zuiderzee. In die tijd leefde de bevolking vooral van visserij, wat nu nog te zien in aan een aantal palingrokerijen. Tegenwoordig is toerisme de belangrijkste bron van inkomsten. Grote publiekstrekker is het dofinarium. Daarnaast trekken de stranden, sauna- en welnessresort De Zwaluwhoeve en de jachthavens ook veel toeristen. De historische binnenstad is in 1969 tot beschermd stadsgezicht verklaard en telt een kleine honderd monumenten. Hieraan is te zien dat het in de middeleeuwen een Hanzestad was, waarin het aan rijkdom niet ontbrak. Aan handelsgeest ontbreekt het nog steeds niet in de historische stad. Terwijl de directe omgeving een baken van zondagsrust is, is het in Harderwijk zeven dagen in de week levendig met winkels, horeca en buitenleven.

In de binnenstad was het afgelopen zaterdag wintertijd. Behalve dat het gewoon een koude dag in januari was, waren er winterse aanbiedingen en activiteiten. Zo stond op het plein in het midden van de stad een kunstijsbaan waar volop gebruik van werd gemaakt. Ik heb er even staan kijken, waarna ik ben doorgelopen naar de boulevard. Deze was het afgelopen jaar behoorlijk veranderd. Waar deze eerste bestond uit restaurants, terassen, souvenirwinkels en een grote parkeerplaats, was het nu een straat aan het water geworden,. De souvenirwinkels waren met de grond gelijk gemaakt, op de plek van de parkeerplaats stroomde water met daarover bruggetjes richting strand en dolfinarium. Jammer vond ik dat er toch nog parkeerplaatsen waren gecreëerd op de smal geworden straat, waardoor het uitzicht in de restaurants bestond uit auto's. De enkele auto's die daar geparkeerd konden worden, was elders ook wel ruimte voor geweest. In dat geval was er een leuke boulevard om te wandelen ontstaan, i.p.v. een smalle autoweg met parkeerhavens. Even verderop was het ook wintertijd, hoewel de kledij anders deed vermoeden. In badkleding werd een warming up gedaan, waarna een frisse verlate nieuwjaarsduik in het Wolderwijd werd genomen. Ik zag het gebeuren met een warme kop thee op tafel. Even later liepen mensen in badjas huiswaarts, terwijl anderen zich omkleedden in een tent. Twee heren vonden dat waarschijnlijk te weinig privacy bieden, ze kleedden zich om achter een caravan naast betreffende tent. Vanaf de boulevard stonden ze volop in het zicht, enkele dames zag ik voorzichtig die kant op kijken. Ik liet me de thee smaken, om even later nog wat winkels in de historische Hanzestad op te zoeken.

Gelukkig Nieuwjaar!

IJsselstein - 1 januari 2018 - Het jaar 2017 is alweer voorbij, we staan aan het begin van 2018. Zaterdag al viel de eerste vuurwerkdode te betreuren, in Swifterband. Afgelopen nacht is het nieuwe jaar voor meer mensen verknald, zelf heb ik het bij een knallende kurk gehouden.

Het jaar 2017 zal de Nederlandse geschiedenis in gaan als het jaar met de langste kabinetsformatie ooit. Het schijnt dat een demissionair kabinet goed is voor de economie van een land, dus zo erg was dat niet. Economisch gaat het ook meer dan goed met Nederland, hoewel dat waarschijnlijk meer aan conjunctuur dan aan beleid ligt. Het lijkt daarmee tijd om te investeren in doelen welke op lange termijn belangrijk zijn, zoals het op gang brengen van de circulaire economie. Of de coalitie van compromissen daarmee aan de slag gaat, zal het komende jaar blijken. Het goede nieuws kwam afgelopen jaar uit de sportwereld. Tom Doumoulin won de Giro, Anna van der Breggen de vrouwelijke variant daarvan, het duo Sven Kramer en Ireen Wüst was weer niet bij te houden op de schaats, Dafne Schippers niet op de trimschoenen, Ranomi Kromowidjojo was wederom onze ster in badpak, voetballen is eindelijk een vrouwensport geworden, bij de naam Max denkt niemand meer aan een seniorenomroep en om dezelfde reden denkt bij de naam Verstappen niemand meer aan een grindbak. Het meest spraakmakend was misschien wel #metoo. Nadat enkele jaren terug seksueel misbruik in kerk en sport bekend werden, kwam afgelopen jaar de discussie over seksuele omgangsvormen pas goed op gang. Het is te hopen dat het komend jaar gaat leiden tot omgangsvormen waarbij iedereen vrij en blij kan genieten, uit vrije wil en met respect voor ieders grenzen en goede bedoelingen. Durex heeft er in ieder geval vertrouwen in, op de radio hoorde ik dat de Etos het merk in de reclame had. Twee voor de prijs van één, hoe grensoverschrijdend is dat.

Mijn goede voornemen voor 2018 is het uitlopen van het Pieterpad. Najaar 2015 liep ik de eerste etappe van Pieterburen naar Winsum, vorige week wandelde ik van Laren naar Vorden. Daarmee heb ik de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel gehad, plus twee van de zes etappes in Gelderland. Komend jaar wil ik de laatste vier etappes in Gelderland lopen, evenals de etappes in Limburg. Het doel is om kerst 2018 de Pietersberg te beklimmen en daarmee het Pieterpad uit te lopen. Het leuke van het Pieterpad is het ontdekken van Nederland. Behalve dat het fijne fysieke inspanning vergt om de kilometers te lopen, is het ook een tocht langs dorpen, steden, uitzichtpunten, hotels, restaurants en kroegen. Overal is het anders, maar nergens was het onaangenaam. De Groningse weides, Drentse heides, Overijsselse bossen, Gelderse landgoederen, alle landschappen hebben zo hun eigen charmes. Dat geldt ook voor de dorpen en steden. Nuchtere humor in Groningen, gezellige gastvrijheid in Drenthe, ontspannen overnachtingen in Overijssel, het was allemaal heerlijk. Ik ben benieuwd wat de komende etappes gaan brengen, aan natuurschoon en belevenissen. Op deze site zal ik weer verslag doen, uit vrije wil en met respect voor ieders grenzen en goede bedoelingen.